IMPOTENCIJA KROZ VEKOVE: Magija, veštice, krokodili i smrtna hladnoća

Problem impotencije seže daleko u istoriju i vrlo je dobro dokumentovan. Seksualna teskoba u detinjstvu kao uzrok impotencije u odraslom životu zabeležena je još u grčkoj mitologiji. Muškarčeva opčinjenost vlastitom seksualnom potencijom i njegov strah od impotencije evidentan je u literaturi i mitologiji kroz vekove. U davno doba smatralo se da kraljeva potencija utiče na uspeh žetve i dobrobit naroda. Na impotenciju je često gledano kao na božju kaznu ili rezultat uroka bačenog od strane osvetoljubivog neprijatelja.

U srednjem veku počelo se verovati da je impotencija kletva koji su bacile veštice. Primer takvog verovanja je Don Karlos (1661-1700), poslednji od španskih Habsburgovaca. Nije uspeo da podari Španiji naslednika krune, što je kasnije dovelo do rata za nasledstvo. Don Karlos opisan je kao fizički slab i ograničenih mentalnih sposobnosti, kao rezultat više generacija potomaka incesta. Uprkos tome što se dva puta ženio, nije uspeo dobiti potomka koji bi osigurao nastavak njegovog porodičnog stabla. Verovalo se da je bio impotentan. Nad njim su vršena isterivanja duhova, ali je impotencija ostala njegova kob do kraja njegovog života. Nakon što je umro, umrla je i loza španskih Habsburgovaca.

U srednjem veku oni koji su se bavili veštičjom magijom verovali su da se impotencija može uzrokovati vezivanjem čvorova na običnoj ili kožnoj uzici i zatim skrivanjem te uzice. Verovalo se da će osoba ostati impotentna sve dok se ne pronađe uzica i ne odvežu čvorovi, piše index.hr.

Veštičija magija i impotencija igrale su značajnu ulogu u istoriji nekoliko zapadnih civilizacija. Engleski kralj Džejms I napisao je tezu na tu temu pod nazivom "Demonologija". On je intervenisao na suđenju na kojem je grofica od Eseksa pokušala da izbori razvod od svog supruga zbog impotencije.

Problem impotencije nije zaobišao ni čuvene književnike i filozofe. Primera radi, seksualni život Džordža Bernarda Šoa bio je kontroverzan. Dok neki veruju da je bio promiskuitetan, drugi veruju da je bio impotentan. Neki su njegovu impotenciju povezali s homoseksualnim sklonostima koje su kod Šoa uzrokovale teskobu. Njegov brak opisivan je kao "sporazuman bez seksa".

Žan Žak Ruso je opisao epizodu impotencije koja se pojavila kada je bio s privlačnom prostitutkom. "Iznenada, umesto vatre koja me je proždirala, osetio sam smrtnu hladnoću u svojim venama; moje noge su drhtale; seo sam i na rubu nesvestice zaplakao kao dete."

Prije 2.300 godina, Hipokrat je zapisao da preokupacija poslom ili manjak privlačnosti žene mogu uzrokovati impotenciju. Hindusi su upozoravali da se impotencija može pojaviti ukoliko se muškarac nađe s odbojnom ženskom osobom.

Priručnik pod nazivom "Malleus Maleficarum", objavljen 1488. godine, opisao je uzroke i lečenje impotencije. Lečenje je uključivalo imobilizaciju penisa i upotrebu posebnog ljekovitog bilja. Izbegavanje seksualnih tema u viktorijanskom dobu učinilo je impotenciju neželjenom temom u literaturi, pa je to stanje tada samo površno spominjano.

Zabrinutost i preokupacija impotencijom bili su i tema umetnika i privatna mora običnog čoveka. Čak i danas nemogućnost "konzumacije" braka zbog impotencije u Katoličkoj crkvi smatra se valjanim razlogom poništenja braka. Impotencija poznata pre stupanja u brak predstavlja prepreku primanju bračnog sakramenta Katoličke crkve.

Mnoga društva razvila su svoje jedinstvene metode lečenja impotencije. U Evropi je bila popularna tzv. "falična hrana", koja je uključivala sveža jaja, jastoge, mahune, francuski pasulj i ostrige. Egipćani su penis krokodila smatrali simbolom plodnosti. Neki su ga čak i jeli kako bi povećali svoju potenciju.

Metode lečenja koje su se koristile do pre četrdeset godina danas će se većini ljudi činiti prilično čudnima. Metalni štapići bili su ili zagrevani ili hlađeni, a zatim sprovođeni unutar penisa kako bi se ublažila bilo kakva postojeća upala. Jedna metoda lečenja sastojala se od električnih šokova na testisima. Neki lekari zastupali su hirurški zahvat na mišićima ispod mošnica, za koje se smatralo da su preslabi. Najinteresantniji uređaj bio je onaj za imobilizaciju penisa. Ta sprava neobičnog izgleda omogućavala je muškarcu da postigne penetraciju čak i kada je njegov penis bio u opuštenom stanju.

Kasnije su, iz istorijskog aspekta, napravljeni veliki koraci u lečenju erekcijske disfunkcije. Ancel i Bouin u Francuskoj, kao i Stajnah su u ranom XX veku zastupali stav da vazektomija može prouzrokovati oživljavanje seksualnog života. Niehans je 1936. takođe istakao pozitivne strane tog zahvata u lečenju impotencije. Godine 1918, Parižanin Voronof objavio je da se seksualna mladost može povratiti transplantacijom dela majmunskih testisa u muškarca. Iste godine, Lespijans, profesor na Univerzitetu Nortvestern, lečio je mušku impotenciju usađivanjem delova ljudskih testisa uzetih sa svežih leševa unutar malog hirurški napravljenog reza u abdomenu impotentnog muškarca.

Stenli, lekar koji je lečio zatvorenike u kalifornijskom zatvoru San Kventin, objavio je rad 1922. godine u kom je opisao hirurške procedure usađivanja delova testisa koje su bile obavljene na 656 pacijenata. Za razliku od Lespijansa, koji je koristio dijelove ljuskih testisa, Stenli se zadovoljio testisima jaraca, ovnova, svinja i jelena. Testisi ovih životinja bili su rezani u tanke komadiće, dovoljno male da mogu stati u špric. Takva mešavina je zatim silom ubrizgavana ispod kože abdomena. Stenli nije primetio nikakve razlike u radu testisa različitih životinja. Ne treba posebno spominjati da se danas usađivanje testisa, bilo ljudskog ili životinjskog porekla, ne smatra pravilnom ili prihvatljivom procedurom.

Dokazi povećanog interesa za tu temu su naučne studije impotencije i drugih seksualnih problema koje možemo pronaći u medicinskim udžbenicima. Kembelov udžbenik urologije mnogo je godina predstavljao svojevrsnu bibliju urologije. U trećem izdanju 1970. godine otprilike jedna stranica posvećena je impotenciji, a četiri stranice masturbaciji. Prerana ejakulacija uopšte se ne spominje. U petom izdanju ovog udžbenika, objavljenom 1986. godine, tema prerane ejakulacije dobila je samo četiri rečenice. U šestom pak izdanju, objavljenom 1992. godine, problemi impotencije obrađeni su na više od 50 stranica. Problemu prerane ejakulacije ovaj put posvećena je jedna cela stranica.

Svedoci smo važnog perioda u istoriji impotencije i njenog lečenja. Naučna saznanja o uzrocima i prikladnom lečenju erekcijske disfunkcije rastu eksponencijalno. Ubrzavanjem otkrića novih saznanja ljudi su polako došli do novog razumevanja pojave erekcije, te do nekoliko jednostavnijih i prihvatljivijih načina liječenja.

Nesumnjivo najučinkovitiji i najjednostavniji moderni način lečenja erekcijske disfunkcije jesu tablete bazirane na sildenafil citratu - viagra, cijalis, levitra...