BELA CRKVA OD SARMATA DO "OSME OFANZIVE": Istorijski razvoj male varoši na jugu Banata
Na sadašnjoj teritoriji opštine Bela Crkva nalazi se više arheoloških nazališta i iskopina koje svedoče o životu različitih naroda koji su kroz vekove naseljavali područje Bele Crkve.
Bela Crkva dobila je ime po maloj crkvici koju su izgradili prvi doseljenici. Ipak, kaže se da je Bela Crkva gradić sa čak četiri imena. Osim srpskog naziva, u zvaničnim dokumentima stajalo je i ime Fehertemplom, Weisskirchen i Biserica Alba. Ovi nazivi zapravo predstavljaju ime grada na mađarskom, nemačkom, rumunskom i srpskom jeziku.
Mnogi narodi prolazili su i boravili na prostoru Bele Crkve i njene okoline. Neki od njih su Tračani, Dačani, Kelti, Skiti, a nešto kasnije i mnoga varvarska plemena poput Gota i Sarmata. O boravku i životu Sarmata koji su bili najprisutniji na području Bele Crkve svedoče i mnogobrojni predmeti i posude pronađeni u lokalitetu Siglove ciglane. Na širem prostoru Bele Crkve otkriveno je čak 46 arheoloških lokaliteta sa tragovima i ostacima starih naselja.
OBEZBEĐENA SREDSTVA: Sombor počinje sa rekonstrukcijom zgrade Županije
Kad bravar pređe u poljoprivredu: Na jednom salašu pravi se najpikantniji začin
VELIKI PODUHVAT: Na Begeju se gradi mega-tanker poslednje generacije! (FOTO)
Bela Crkva prvi put se spominje u 14. veku i to u prediktu njenog vlasnika. Osnivanje organizovanog i uređenog naselja Belja Crkva pripisuje se grofu Mersiju, koji je bio i prvi guverner Banata nakon proterivanja Turaka sa ovih prostora, 1717. godine.
Za istorijski razvoj Bele Crkve naročito je bitan 18. vek, kada je Austrija, a sve u cilju odbrane od Turaka, na ovim prostorima formirala Vojnu granicu, a 1774. godine i vlaško-ilirski granični puk sa sedištem upravo u Beloj Crkvi. Od ovoga perioda kreće potpuni procvat ove varošice koji se prvenstveno ogleda u razvoju privrede, ali i izgradnji mnogobrojnih baroknih zgrada, od kojih su neke svoj veličanstveni izgled sačuvale sve do danas. Vojna granica je ukinuta 1872. godine, kada je Bela Crkva ponovo pripojena Mađarskoj, a njen prvi civilni gradonačelnik postao Leonard Bem, učen i obrazovan čovek koji je napisao i prvu istoriju Bele Crkve. U njegovo vreme (1877. godine) osnovan je i prvi muzej u Beloj Crkvi, a osnovao ga je Felik Mileker.
Tokom više vekova Belu Crkvu su naseljavali Nemci, sve do 1742. godine, kada u ovu varoš stižu Srbi, Jevreji, Rumuni i drugi narodi. Svoj najveći procvat Bela Crkva doživljava u vreme Marije Terezije, kada počinje intenzivniji razvoj zanatstva, trgovine i vinogradarstva.
Prva železnička pruga na teritoriji čitave Srbije nastala je upravo u opštini Bela Crkva, a puštena je u rad 1856. godine. Bela Crkva je sve do 1918. godine bila deo Mađarskog kraljevstva kada postaje deo Srbije.
Nakon Oktobarske revolucije u Belu Crkvu je došao veliki broj emigranata iz Rusije, koji su bili prihvaćeni kao državljani tadašnje Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca. Ruski emigranti su u Beloj Crkvi imali čak i svoje škole, a njihov život na ovom području ostavio je pozitivan uticaj na obražovanje, arhitekturu i kulturu ove varošice.
Nemci su okupirali Belu Crkvu na samom početku Drugog svetskog rata. U ovom periodu okupatori, a potpomognuti domaćim nemačkim stanovništvom, su počinili stravičan genocid nad Jevrejima iz Bele Crkve, od kojih skoro niko nije preživeo rat. Mnogobrojni zločini tih crnih godina ljudske istorije vršeni su i nad Srbima u Beloj Crkvi, a pljačke i otimačina bile su svakodnevica.
Davne 1942. godine u Beloj Crkvi osnovana je i nemačka 7. SS dobrovoljačka brdska divizija Princ Eugen, koja je u istoriji postala upamćena po zlodelima nad srpskim narodom u Jugoslaviji. Posebnu ulogu u masovnim streljanjima Srba i Jevreja širom Banata, pa i u Beloj Crkvi, imali su domaći Nemci, poznati kao Folksdojčeri.
Oslobođenjem i ulaskom jedinica Crvene armije i partizanskih odreda u Belu Crkvu, a svesni svojih zlodela počinjenih tokom rata, Folksdojčeri su se zajedno sa nemačkim jedinicama panično povlačili prema Nemačkoj.
Po završetku drugog svetskog rata Bela Crkva doživljava novu kolonizaciju, iz ratom uništenih krajeva Jugoslavije. U Belu Crkvu tada se slilo stanovništvo iz okoline Beograda, Like, Korduna, Crne Trave, Crne Gore, Bosne i Hercegovine, a ova nova koloniozacija u istoriji je ostala poznata kao "Osma ofanziva".
REALIZOVAN VELIKI PROJEKAT OD VELIKOG ZNAČAJA: Digitalizovano kulturno-istorijsko nasleđa Dolova (VIDEO)
Koliko je unosan posao gajenja i prodavanja cveća? Zrenjaninci otkrivaju da li može da se zaradi (VIDEO)
Prevencija aerozagađenja: U Vršcu puštena u rad nova stanica za merenje kvaliteta vazduha
JEDNISTVENO MESTO U CREPAJI: Moskovljanka otvorila muzej lutaka, neke su čak iz SOVJETSKOG SAVEZA! (VIDEO)
Penzioner iz Sente RAZBIJA i u sedmoj deceniji: Vozio trku od Budimpešte do AFRIČKIH DIVLJINA (VIDEO)
