Da li hrišćani nestaju sa Bliskog istoka i ko ih može zaštititi?

"Progon hrišćana je realnost. To je užas koji se sve češće događa i širi stopom koja je bez presedana u moderno vreme," istakao je dr Dejvid Kari, predsednik grupe "Otvorena vrata" koja prati poštovanje verskih sloboda širom sveta.

Preko 4.000 ljudi je ubijeno prošle godine samo zato što su hrišćani. To je duplo više ubijenih nego 2013. godine. A kako trend nasilja na Bliskom istoku ulazi u četvrtu godinu, sugeriše se da će i 2015. biti teška godina za opstanak hrišćana na Bliskom istoku.

U prvih deset država koje su na samom vrhu po progonu hrišćana nalaze se: Somalija, Irak, Sirija, Avganistan, Sudan, Iran, Pakistan, Eritreja i Nigerija.

U ratu između muslimana, hrišćani su legitimna meta

Islamski ekstremizam je pokretačka snaga u progonu hrišćana. U građanskim ratovima u Iraku i Siriji, u kojima pobunu predvode džihadističke grupe poput Al Kaide ranije i Islamske države danas, hrišćani su legitimna meta jer, osim što su "neverenici", takođe uglavnom podržavaju režime protiv kojih se džihadisti bore. Razlog je taj što ti režimi teže sekularizmu, odnosno odvajanju religije od države, a ne ekstremnom obliku šerijata koji uglavnom promovišu džihadisti.

Današnji sukobi širom Bliskog istoka, slika su i prilika krvavih podela koje dominiraju u islamskom svetu. Tom viševekovnom sukobu "doprinos" su dale i zapadne države, koje su za poslednjih 50 godina podržavale jedne i druge.

Danas, najvažniji spoljni faktor na Bliskom istoku su Sjedinjene Države. Od napada na Njujork 11. septembra, politika Vašingtona prema regionu se naglo menja. Intervencije u Avaganistanu i Iraku dodatno su radikalizovale mnoge muslimanske grupe koje su u hrišćanskom Zapadu videle najvećeg neprijatelja, a među domaćim hrišćanima produženu ruku Zapada.

Zato se broj napada na hrišćane širom Bliskog istoka značajno povećao za poslednjih 15 godina. Ne pomaže ni činjenica što je najvažniji saveznik Amerike na Bliskom Istoku Saudijska Arabija, koja važi za glavnog zaštitnika sunitskog islama na Bliskom istoku i koja je nezvanični "sponzor" terorizma. Sa druge strane, tu je Iran, zaštitnik malobrojnih šiita, koji važi za glavnog neprijatelja Saudijske Arabije i Sjedinjenih Država.

Ovi akteri su umešani u gotovo svaku krizu na Bliskom istoku, a hrišćanske zajednice se ni krive ni dužne nalaze između.

Politika SAD u regionu je više nego čudna. Iako je reč o pretežno hrišćanskoj naciji, koja je više puta isticala nužnost zaštite svih manjinskih grupa na Bliskom istoku (posebno hrišćana), to ipak nije sprečilo nekoliko administracija ove države da aktivno podržavaju opozicione sunitske grupe širom Bliskog istoka, kod kojih je postojalo "seme ekstremizma". Najnoviji primer je materijalna i oružana podrška opoziciji legitimnog predsednika Sirije, Bašara al Asada, iz koje je iznikla Islamska država koja već godinu dana teroriše Sirijom, Irakom, ali i šire.

Sekularizam, jedini spas za hrišćane na Bliskom istoku

Pošto ne izgleda da će se politika SAD prema ovom regionu drastično menjati, jedini izlaz u zaštiti hrišćana, osim novih intervencija, jeste snažna podrška postojećim sekularnim vlastima kao i onim partijama koje će takvom obliku vladavine težiti.

Međutim, ovde treba biti veoma obazriv. Sekularisti vide neminovnu potrebu da se odvoji vera od države i anulira vladavina teokrata, pa se sekularizam na Bliskom istoku zbog toga suočava sa kritikama i otporom tradicionalista, koji optužuju sekularizam da se protivi religiji i da radi za kolonijalizam, odnosno Zapad.

Još bizarnija je činjenica da su intervencije vodećih država Zapada na Bliskom istoku i Severnoj Africi, uglavnom bile uperene protiv lidera koji su vodili sekularne države, a u tom procesu su uglavnom pomagali pobunjene islamsitičke frakcije.

To je nedavno potvrdio i američki senator iz Virdžinije, Ričard Blek, istakavši da su višegodišnje intervencije SAD na Bliskom istoku i drugde rezultirale ogromnim brojem raseljenih hrišćana u državama poput Sirije, Iraka, ali i na Balkanu. Ako pogledamo istoriju američkog mešanja širom Bliskog istoka, centralno je da su u svakom od slučajeva različite zemlje upravo "očišćene od hrišćana".

Promena u politici SAD prema regionu predstavljala bi odlučan korak ka zaustavljanju negativne tendencije nestanaka hrišćana sa istorijskih prostora, ali to bi značilo radikalnu promenu u odnosima sa Saudijcima, koji će još dugo godina biti prva naftna sila na svetu (Inače, u Saudijskoj Arabiji postoji zakon koji zabranjuje muslimanima da promene veru. Kazna za prekršioce je smrt).

Na kraju, jedno je sigurno - trenutno stanje stvari je neodrživo, jer sigurno vodi ka potpunom nestanku hrišćana sa ovih prostora. Iako se čini da bi ovaj problem zabrinuo većinu hrišćanskih nacija na Zapadu da budu aktivniji u rešavanju ovog problema, to izgleda nije slučaj.

Pored nabrojanih problema, koji su u korenu nestanaka hrišćana sa Bliskog istoka, za kraj treba napomenuti i one koji su sa njima usko povezani, a to su: emigracija, kao razultat isključenosti i progona i pad nataliteta, koji se može videti u celom regionu.