Obeležavanje 150 godina od rođenja Marka Murata
BEOGRAD - Elektronskom izložbom građe iz svojih zbirki Biblioteka Matice srpske obeležava 150 godina od rođenja slikara Marka Murata (1864-1944), a može da se pogleda od danas, 31. jula do 28. avgusta na sajtu www.bms.rs.
Uz Nadeždu Petrović, Kostu Milićevića, Milana Milovanovića i Boru Stevanovića, Marko Murat smatra se jednim od najplodnijih, stilski najdoslednijih i najznačajnijih predstavnika srpske umetnosti krajem 19. veka i početka 20. veka, odnosno vremena koje se po stilskom opredeljenju poklapa sa periodom plenerizma i impresionizma.
Marko Murat rođen je 30. decembra 1864. godine u Luci Šipanskoj pored Dubrovnika. U Dubrovniku je završio osnovnu školu i gimnaziju i posle je tri godine studirao teologiju. U Zadru je pohađao atelje fratra slikara Josipa Rosija gde je dobio osnovno likovno obrazovanje.
U leto 1886. zagrebački list Vijenac objavio je Muratov crtež Sijelo u Cvijete Zuzorićeve što mu je donelo stipendiju za slikarske studije poznatog mecene barona Luja Vranicanija.
Murat se opredelio za studije na Akademiji likovnih umetnosti u Minhenu gde je diplomirao 1893. predstavivši se reprezentativnom kompozicijom Cveti u Dubrovniku.
Nakon završenih studija otišao je u Dubrovnik, a već u proleće 1894. u Beograd gde je s prekidima ostao do početka Prvog svetskog rata. To je vreme umetnikovog najvećeg i najplodnijeg poleta kada inspirisan motivima iz zavičaja, predelom, ljudima, istorijom i legendom stvara neka od svojih najpoznatijih dela: Proleće, Pred crkvom svetog Vlaha, Dah Dubrovačkog proleća, Konavljanka...
U međuvremenu, deluje i kao pedagog u Drugoj beogradskoj gimnaziji i Umetničko-zanatskoj školi, a angažovan je i na umetničkim poslovima, organizator je izložbi i izlagač na domaćim i svetskim izložbama, pokretač akcija za osnivanje umetničkih udruženja, član žirija.
Od javnih priznanja kojih je dobio nekoliko svakako je najznačajniji izbor za dopisnog člana Srpske kraljevske akademije 1920., odnosno redovnog člana 1940. i to pristupnom besedom "O slikarstvu Dubrovnika".
Tako je na svetskoj izložbi u Parizu 1900. izložio istorijsku kompoziciju Dolazak cara Dušana u Dubrovnik, jedan je od osnivača Društva srpskih umetnika "Lada" 1904, član je Društva srpsko-hrvatskih umetnika "Medulić" 1911-1914, član Odbora za organizaciju umetničkih poslova Srbije i Jugoslovenstva.
Do penzionisanja 1932. radio je kao upravnik Nadleštva za umetnost i spomenike i konzervator umetničko-istorijskih spomenika Dubrovnika.
Pored pomenutih dela poznati su i portreti članova njegove porodice, autoportreti, kao i mnogobrojni crteži predela s mora, dubrovačkih ulica, figura u pleneru, te vlastitog lika na pismima kojima se javljao prijateljima.
Marko Murat umro je 14. oktobra 1944. u Dubrovniku.
