SOKO JE PAO, PRIJEM: Mit o "nevidljivom" srušen u sremskom selu
BEOGRAD - Mit o neoborivom američkom "nevidljivom" lovcu bombarderu F-117A srušen je u jednom sremskom selu na današnji dan pre 16 godina, kada su ga jedinice jugoslovenske vojske oborile dok je bio u akciji NATO bombardovanja Srbije 1999. godine.
F-117A "noćni soko", koji je posle brojnih akcija u Libanu, Panami, Iraku, stekao oreol "nevidljivog", oboren je 27. marta u vojvođanskoj ravnici u sremskom selu Buđanovci, tri dana posle početka NATO bombardovanja Srbije.
Tu letilicu oborio je 3. divizion 250. brigade Protivvazdušne odbrane, koji su u 20.42 sata, zahvaljujući sposobnosti jedinice, ispravnoj tehnici i "maloj tehničkoj inovaciji" uspeli da ga pogode sa zemlje.
"Noćni soko" je pao u atar sela Buđanovci, pošto je prethodno gađan sa dve rakete tipa "neva", a jedinicom koja ga je oborila komandovao je pukovnik Zoltan Dani. Avion F-117A je opremljen sa dva "dženeral elektrik F404" turbo motora i četvorostepenom kontrolom leta, nosi različito naoružanje, ima savremeni navigacioni sistem integrisan u digitalni pane u kabini, koja pojačava efikasnost misije.
Cena tog aviona, po nameni - lovca, kojeg je od 1982. do 1990. godine proizvodila američka kompanija "Lokid", iznosila je 45 miliona dolara. Avion je dugačak 20,3 metara, visok 3,8 metara sa rasponom krila od 13,3 metara, a postiže maksimalnu brzinu 0,9 maha.
"Noćni soko" je izuzetnu reputaciju stekao borbenim letovima nad Irakom u Zalivskom ratu 1991. godine, kada je, po objavljenim podacima, 1.270 puta proleteo neprimećen nad iračkim radarima, u 39 borbenih misija. F-117A je konstruisan u obliku brušenog dijamanta, što je neuobičajno za letilice te namene, a u američkoj vojnoj terminologiji dobio je naziv "stelt", što na engleskom jeziku znači "krišom", "u potaji", ili "nevidljivi avion".
"Noćni soko" je predstavljao simbol moći zbog savremene tehnologije kojom je opremljen, što mu je omogućavalo da bude "nevidljiv" za radarske sisteme.
Avioni tog tipa konstruisani su sa oštrim uglovima, koji predstavljaju skup krivina od kojih se odbijaju radarski zraci, a zahvaljujući sačinjenim specijalnim kompozitnim materijalima utiču da se letilica ne može registrovati na radaru. Delovi, nad Srbijom srušenog, lovca bombardera F117A čuvaju se u Muzeju vazduhoplovstva u Beogradu.
