U palati Albanija, ODVIJALA se možda i NAJKRVAVIJA borba PRSA U PRSA davne 1944. godine
Prizor je bio užasan
U bici za Beograd u oktobru 1944. godine učestvovalo je 40-50 hiljada partizana, oko 30.000 crvenoarmejaca i 40-60 hiljada nemačkih vojnika. Poginulo je 2.953 boraca NOVJ i 976 crvenoarmejaca...
Sve, samo ne u zatvor: Sedmoro Beograđana trenutno je na radu u javnom interesu
Od beogradske lepotice do KUĆE DUHOVA: U srcu grada već decenijama propada nekada najlepše zdanje
Borbe su vođene za svaku zgradu, a nekad se naporedovanje između dva kućna broja merilo danima. Poseban značaj imalo je osvajanje palate "Albanija", i isticanje trobojke sa petokrakom na njenom vrhu, jer je tada sa svoja 53 metra i 13 spratova bila najviša zgrada u Beogradu, vidljiva sa svih strana.
Uveče 19. oktobra "Albanija" se našla na meti puščane paljbe Prve proletereske brigade iz Kolarčeve, i u unakrsnoj vatri sovjetskih tenkova sa Trga Republike i sa Terazija, koji su gađali mitraljeska gnezda u zgradi.
NESTANAK NAPONA na železničkoj mreži u Beogradu, saobraćaj u prekidu
Palata Albanija! pic.twitter.com/vw3fLyq5xZ— Slavoljub (@Gezdaiva) February 15, 2017
Koristeći njihovu vatrenu zaštitu, kroz ulaz iz Knez Mihailove u zgradu su upala četiri borca Osme crnogorske brigade: komandir 2. čete Momo Jokić, desetari Milan Božović, Mlađo Cimbaljević i puškomitraljezac Miladin Petrović. Ovaj poslednji u nedrima je nosio zastavu, rešen da se probije na vrh zgrade.
Malo kasnije, iz Kolarčeve je u palatu "Albanija" ušla jedna brojnija partizanska grupa.
Navešćemo tri svedočenja učesnika borbi:
- Događalo se da se naši borci nalaze na petom ili na trećem spratu zgrade, a Nemci na drugom ili na četvrtom spratu. Za likvidaciju u pojedinim delovima zgrade borci su pijucima probijali međuzidove, ubacujući ručne bombe kroz napravljene rupe.
- Nemci se žilavo brane, sobu po sobu, sprat po sprat. Na ulazu, pored lifta koji ne radi, leže dva mrtva Nemca, a na stepeništu, oslonjen na gelender, još jedan. Svuda gomila čaura i tragovi borbe. Negde između trećeg i četvrtog sprata borci me opominju da ima još Nemaca koji, skriveni, pucaju u leđa našim borcima. Tako su iz prostorija na trećem spratu, koje gledaju prema Kolarčevoj, iznenadili naše drugove: trojicu su ubili, a četvrtog ranili. Na četvrtom su se iz jedne prostorije pojavili nemački puškomitraljezac i njegov pomoćnik. Predali su se.
Beograđani, pripremite zalihe vode: Zatvaraju se slavine cele nedelje, EVO u kojim delovima grada
- Nemci su napadali kroz oba ulaza. Nastala je ogorčena borba bombama i bliskim rafalima na stepeništima i kroz sobe, od sprata do sprata. Preko nemačkih leševa, stepeništem su grabile borbene grupe 2. čete ka ravnom krovu zgrade, na kojoj su likvidirali poslednju nemačku posadu, koja je uporno branila visoku zgradu.
Miladin Petrović mogao je da istakne zastavu koju je nosio i da obznani dolazak slobode Beogradu. Poginuo je nekoliko sedmica kasnije, 8. decembra iste te godine, na Sremskom frontu, a o njegovom podvigu svedoči skromna kamena ploča na neupadljiovom mestu u ulazu "Albanije".
11 STVARI KOJE MORATE DA ZNATE O BEOGRADU: Kafa se pije po ceo dan,a ovo nikako ne smete da radite
Ova priča, međutim, počela je nekoliko dana pre nego što je zauzeta "Albanija". Prema svedočenju Miodraga Mirkovića, pukovnika JNA i borca Osme crnogorske brigade, na tek oslobođenoj Slaviji, partizanima je prišla devojka koju nikada ranije nisu videli i pružila im zastavu sa petokrakom koju je sašila.
- Stavite je na "Albaniju", drugovi! - rekla im je.
Miladin Petrović, devetnaestogodišnjak iz okoline Lajkovca, uzeo je zastavu iz njenih ruku i pošao na zadatak koji je vrlo lako mogao da ga košta glave.
Takvo je vreme bilo...