Volovska kola i šanac sa ustajalom vodom na TRGU REPUBLIKE: Da li možete da zamislite ovakav Beograd?
Kako je tokom burnih vekova menjan ambijent važnog gradskog trga
Gradska antika se "potpisala" na ovom mestu, rodonačelnici srpske arheologije ovde pravili prve korake, a automobili bili sastavni dekor vekovima potom.
SVETSKE AGENCIJE: Nakon višedecenijskog nepoverenja poboljšani odnosi Beograda i Ankare!
Da li znate koji je broj nezaposlenih u Beogradu? Posle više od decenije SJAJNI REZULTATI!
U vreme kneza Mihaila, kome je posvećen jedan od najznačajnijih beogradskih spomenika na Trgu republike, jedini vid prevoza bile su zaprege.
U njegovo doba konji i konjanici bili su nezaobilazni deo varoškog folklora. Verovatno nije mogao ni da sanja omiljeni knez da će se, vek i po posle njegove smrti, najpoznatija varoška ulica zvati njegovim imenom, a da će centralni deo grada imati popularan spomenik posvećenom upravo njemu - knezu Mihailu.
Rimski pečati
Menjali su se nazivi tog trga, kao i njegovo okruženje i gradski dekori. Nedaleko od sadašnjeg monumenta nalazila se zloglasna Stambol-kapija, koja je srušena nešto pre nego što je spomenik napravljen, a legenda je ostala da zbori kako je kamen od kojeg je sama kapija bila sazdana upotrebljen za temelje pozorišne zgrade. U doba turske vlasti ovde su mnoge srpske glave nabijane na kolac, kako bi upozoravale neposlušne podanike Otomanske imperije kakva sudbina ih čeka ukoliko budu nelojalni.
U starijoj prošlosti, ovde su još Rimljani sahranjivali svoje pokojnike, pa je baš na današnjem Trgu repbulike pronađen deo antičke nekropole, i, još interesantnije, tamo su arheolozi locirali veoma neobične grobove.
Kako nas je podsetio jedan od najvrednijih beogradskih arheologa proteklih decenija Zoran Simić, na ovom mestu su otkrivene grobnice takozvanog vertikalnog, "bunarskog" sahranjivanja. Rimljani su imali dvojak običaj u vreme dok su vladali Singidunumom: svoje pokojnike bi ili spaljivali ili sahranjivali. Među onima koje je plamen ispratio u večnost, bili su i oni čiji pepeo je skupljan u posebne posude i stavljan u deo vertikalnog cilindra. Upravo takav je pronađen na Trgu republike.
Tu se vraćamo na priču o spomeniku knezu Mihailu, nikako bez razloga, iako je vremenska distanca između njega i starih antičkih vladara gradom ogromna i iznosi znatno više od milenijuma.
Obnovljena pešačka zona u Zemunu, slede nova ulaganja u ovu beogradsku opštinu
Naime, kada su radnici kopali na mesto gde se danas nalazi moćni postament na kojem knez Mihailo gordo sedi na konju, pronašli su neke čudne otvore koji su vodili direktno ka pepelu prastarih Rimljana. Srećom, bio je pozvan Mihajlo Valtrović, čovek koji je utemeljio srpsku arheologiju i jedna od najumnijih varoških glava toga doba.
- Tada su obavljena prva prava zaštitna iskopavanja u prestonici - podseća nas dr Adam Crnobrnja, predsednik Srpskog arheološkog društva. - Pre toga su naši naučnici ispitivali nalazišta na planini Rudnik, ali ova u centru Beograda možemo da smatramo prvim prestoničkim, pravim, zaštitnim iskopavanjima. Ono što danas na mnogim mestima u glavnom gradu neretko propuštamo da uradimo, Valtrovićevi savremenici su umeli da obave, naučno obrade i poštuju još 1882. godine.
Tako bi neko rekao kako je srpska arheologija, u stvari, "utemeljena" ispod temelja spomenika knezu Mihailu, na Trgu republike. Eto još jednog gledanja na važnost ovog monumenta.
Konji i fijakeri
Spomenik je postavljen 1882. godine, autor je italijanski vajar Enriko Paci, a zbog blizine, kao i važnosti Narodnog pozorišta, ovo mesto će decenijama biti imenovano kao Pozorišni trg.
Pre jednog veka nije bilo ništa prirodnije nego dosegnuti zapregom samo srce grada, pa makar krave i volovi vukli taljige, dok bi, sa druge strane, stizali automobili, čiji vlasnici su uvek hteli da budu favorizovani u centru grada.
Njihovim ljubimcima na četiri točka bio je potreban poseban prostor, pa su tako parkirališta prvo bila uz rubove ulica, kada je broj automobila bio neznatan, da bi s vremenom Beograđani počeli da se pitaju da li su važniji automobili ili pešaci.
MILOŠ I ŠANAC
Omaleni Beograd 19. veka dugo je završavao upravo ispred današnjeg kneževog spomenika, kod Stambol-kapije, koja je bila postavljena u neposrednoj blizini današnjeg Narodnog pozorišta.
Odmah ispred nalazio se Šanac, veliki opkop oko varoši prepun ustajale vode, o kojem su pisali mnogi hroničari, a osnovna ideja kneza Miloša, oca Mihaila Obrenovića, bila je da srpski živalj počne da naseljava izvan Šanca, i tako počne sa nastanjivanjem i širenjem grada u onim delovima koji su tada bili pusti.
SPOMENIK SOVJETIMA
Tokom oslobođenja Beograda od nemačke okupacije vođene su teške borbe oktobra 1944. godine, tokom kojih je poginulo mnogo partizanskih boraca, kao i vojnika sovjetske Crvene armije.
Po okončanju bitke jedan deo sovjetskih vojnika prvo je sahranjen na Trgu republike, potom im je podignut i spomenik, da bi njihovi posmrtni ostaci ipak tokom pedesetih godina bili preneti na Groblje oslobodilaca Beograda u Ruzveltovoj ulici.
