VUČIĆE IZ BUGOJNA ČUDO SPASILO OD POTPUNOG ISTREBLJENJA: Ustaše prvo pobile 6 muškaraca, pa 15 žena i dece povele prema Jasenovcu

U leto 1941. godine ustaše iz Bugojna su prvo uhapsile i pobile šest od sedam punoletnih muških glava porodice Vučić, a zatim uhapsile sve preostale ukućane, Radeta Vučića sa 15 žena i dece, zajedno sa više od 300 njihovih komšija potrpale ih u voz i povele u nepoznato.

Dva dana je voz stajao na železničkoj stanici u Slavonskoj Požegi, čekajući dozvolu da krene u Jasenovac. Na sreću Vučića i drugih nesrećnika, u logoru smrti bila je prevelika gužva. Ustaški krvnici nisu uspevali da postignu da pokolju kolone srpske sirotinje koju su peške dovodili sa Kozare, iz Slavonije, sa Banije...pa je trećeg dana iz ustaškog stožera u Zagrebu stiglo naređenje da umesto prema Jasenovcu voz krenu u Srbiju.

Ako posetite pravoslavno groblje pored Hrama rođenja presvete Bogorodice u Bugojnu, naselje Čipuljić, tamo ćete naići i na red grobova i nagdrobnih spomenika koji pripadaju Vučićima, porodici sadašnjeg predsednika Republike Srbije Aleksandra.

Na prvom među njima, koji se nalazi na prelazu između crkvene zaravni i uzbrdice koja se diže prema Stožeru i Kupresu, uklesana su imena Anđelka Vučića, Aleksandrovog dede i Dragice, njegove babe.

Na prvi pogled, spomenik i grobno mesto izgladaju sasvim obično. A nisu. U grobnom mestu ispod spomenika nema posmrtnih ostataka Anđelka Vučića Adžije, čuvenog trgovca ne samo u Bugojnu već i u Srednjoj Bosni i Zapadnoj Hercegovini u prvoj polovini dvadesetog veka, velikog srpskog patriote, za kojeg se znalo i na dvoru Kralja Aleksandra i istinskog vernika, koji je posetio Hristov grob i tako dobio nadimak (H)adžija.

Njegove posmrtne ostatke crna zemlja je pokrila na nekom neznanom stratištu na desnoj obali Save. Od Bosanske Gradiške do Jasenovca. Kao i posmrtne ostatke stotina hiljada srpskog naroda, žrtava hrvatskog ustaškog terora. Da iz njih niknu neznana svedočanstva o stradanju njegove porodice i njegovog naroda.

Po nekim izvorima, zločin nad grupom Srba iz Bugojna, u kojoj se Anđelko nalazio, izvršen je u ataru sela Ivanjska, na padinama Kozare, po drugima učinjeno je to malo dalje, na području susedne Bosanske Gradiške. 

Po trećima, Srbi iz Bugojna odvedeni su u logor Jasenovac. Na takvu mogućnost upućuje činjenica da se  u spisku Saveznog zavoda za statistiku kao mesto smrti Steve Vučića navodi logor Jadovno. Naime, poznato je da su zbog ograničenih kapaciteta logora Jasenovac, koji nije mogao da primi reke srpskih civila koje su ustaše hapsile i sprovodile na klanje u taj logor, ustaše preusmeravale u druge klanice. Najčešće je to bilo Jadovno. 

Ivanjska se nalazi na putu od Banjaluke ka Jasenovcu, a i Gradiška je blizu, često su konvoji žrtava iz jedne usmeravani u drugu klanicu. Bilo je to vreme kad nije bilo masovnih medija, vreme kad su ljudi iz straha držali jezik za zubima.

Hiljade srpskih civila su u pratnji ustaša prolazile kroz Banjaluku i odvođene dalje, u pravcu Gradiške i Jasenovca a da li su zaklani u jednoj ili u drugoj klanici manje je važno. Da ne bi bilo zabune, termine klanje, klanica, pokolj i slično ne koristim da bih pojačao utisak o ustaškim zločinima, već iz razloga što Gradiška, Jasenovac i Jadovno, u najbukvalnijem smislu te reči, jesu bile klanice u kojima je većina žrtava umorena klanjem nožem ili udarcima maljem, sekirom i drugim tvrdim predmetima u glavu. Samo retki srećnici su umrli od hica iz puške ili pištolja.Ali nije Anđelko jedini Vučić čijih posmrtnih ostataka nema na groblju u Bugojnu, gde bi da je bilo sreće počivali. Jer je to njihovo mesto, njihovo groblje, pored njihove crkve, koju su oni sa svojim komšijama, svojim rukama i svojim znojem, u slavu svoje vere sagradili. NJegov brat od strica Ile je nestao na istom neznanom stratištu gde i Anđelko.  Drugi Anđelkov brat od strica Stevo, takođe čuveni trgovac,  je ubijen na neznanom stratištu u Jadovnu.

Anđelko je imao 48 godina. Ile 37. Stevo 49. Zločinci su ih ubili u najboljem životnom dobu.
Oni su se nalazili u grupi od 25 prvih Srba u Bugojnu, a svi su bili ugledni domaćini, koju su ustaše uhapsile i njihovim ubistvom započele ludačko kolo zločina u dolini Vrbasa. 

Uhapšeni su u noći između 25. i 27. maja. A u noći između 27. i 28.maja izvedeni iz zatvora odvezeni u Banjaluku. Iz Banjaluke u sećanje i nagađanje.

U aprilu 1941. godine Vučići su bili velika, čuvena i što je njima, kao i svakoj porodici, bilo najvažnije srećna porodica. Onda je počeo rat. Onda su njemački nacisti napali i raskomadali Kraljevinu Jugoslaviju. Onda su Hrvati krenuli da komadaju svoje komšije Srbe. Noževima, sekirama, maljevima...Bacanjem u jame...Spanjivanjem u njihovim domovima. Nije da nisu imali municije za toliko ali činilo im se da je čisto rasipništvo da na svog školskog druga, komšiju, kuma, supruga svoje sestre, oca svoga unučeta, potroše metak kad jednostavno mogu da ga, dok ga druga dvojica drže oborenog na zemlju, dokrajče nožem. Ili živog gurnu u jamu. 

Odvođenje Vučića i drugih srpskih narodnih prvaka bio je deo plana genocida. Obezglaviti narod ubistvom njegovih vođa a onda redom zaći i klati, jamiti, paliti...

Krajem jula 1941. ustaše su počele veliku akciju etničkog čišćenja Livna, Livanjskog polja, Kupreške visoravni i bugojanske kotline (Bugojno i Gornji Vakuf), s ciljem da sve muško stanovništvo srpske nacionalnosti pobiju, a žene i decu proteraju u Srbiju. Izvršena su masovna hapšenja svih Srba starijih od 16 godina. U utorak 27. jula uhapšeno je 47 Čipuljićana, koji su zajedno sa ostalim Srbima zatvoreni u zgradu osnovne škole. 

Među njima su bili i Đorđe Vučić i njegov sin Rajko, mladić koji je imao 21 godinu. Uhapšene su, vezane žicom, u kamionima odvozili do ogromne rupčage između sela Zanasovići i Rosulje i nad njome ubijali. U noći između 30. i 31. jula u Zanesoviće je odvedena je i likvidirana grupa u kojoj su se nalazila dvojica pomenutih Vučića.

Kotarski predstojnik Branko Kuštro se hvalio da je on lično, za samo jednu noć, nad bezdanom ljudske mržnje pucao u glavu 400 svojih komšija. Nažalost, masovne likvidacije u Zanesovićima nastavljene su sve do kraja 1941. i sredine 1942. godine.

U knjizi „Ratna hronika Bugojna“ Mesud Hotić, po nacionalnosti musliman, navodi da su samo između 27. i 31. jula nad jamom u Zanesovićima ustaše ubile oko 1.500 Srba iz Bugojna, Čipuljića i okolnih sela.

Na zvaničnom spisku žrtava rata od 1941. do 1945. godine iz mesta Čipuljić, koji je sačinio Savezni zavod za statistiku SFRJ na strani 1096. među ostalim, ovde već navedenim Vučićima,  nalazi se i Ilija Vučić, za kojeg je navedeno da je ubijen od ustaša 1941. godine.

Prazno grobno mesto kraj lepe pravoslavne crkve u Čipuljiću, koja je u poslednjem ratu zapaljena i minirana, a onda, nakon obnove, još dva puta paljena, čeka i sedmog Vučića. Parizanskog borca Milu, koji je poginuo 1943. godine u Crnoj Gori. Imao je 23 godine.

Uzalud je Dragica, supruga Anđelka Vučića, i posle Drugog svetskog rata oslonac oko kojeg se brojna ženska i muška nejač privijala i savijala, sa ostalim ukućanima, pokušavala da pronađe posmrtne ostatke bar neke od sedam muških glava.

Nakon pokolja odraslih muškaraca u Zanesovićima, Kožvaricama, Koprivnici i drugim stratištima u šumama između Bugojna, Gornjeg Vakufa, Kupresa i Šipova, ustaše su prešle na drugi deo plana. Rešavanje „problema“ srpskih žena i dece.

Neometane ni od koga, uz podršku svoje svete crkve, pohapsile su oko 400 Srba iz Bugojna i Čipuljića, uglavnom žena i dece i vozom ih transportovale u logor u Slavonskoj Požegi. Voz je iz Bugojna krenuo 11. avgusta, a narod je bio smešten u stočne vagone.

U svojoj knjizi "Izbeglice i preseljenici na teritoriji okupirane Jugoslavije" , na 150. strani, Slobodan D. Milošević je objavio podatak da su Srbi iz Bugojna u logor dovedeni 13. avgusta 1941. godine, da ih je bilo 327, od čega 123 muškog i 204 ženskog pola.

U dokumentima NDH koji su zaplenjeni nakon oslobođenja Jugoslavije, pronađen je spisak porodica iz Bugojna koje su bile zatočene u Požegi, a zatim transportovane u okupiranu Srbiju. Na spisku se nalazi i 16 Vučića. Citiram taj deo spiska: "Vučić (Antonija) Rade sa ženom i šestoro dece, Vučić Dragica, žena Anđelkova, sa šestoro dece i LJuba Vučić, iz iste porodice, bez roditelja."

Bilo je planirano da konvoj bude odveden na klanje u Jasenovac ali se, nakon dva dana čekanja u Požegi,  ispostavilo da su kapaciteti klanice prebukirani pa je odlučeno da se izbeglice iz Bugojna ipak pošalju u Srbiju.

U knjizi "Zapis o zločinu" koju je napisao poznati bugojanski hroničar Branko Mićić navodi se da su prognanici iz Bugojna, vozom preko Vinkovaca i Beograda, 19. avgusta 1941. godine, dakle na pravoslavni praznik Preobraženje, stigli u Markovac kod Velike Plane, gde su iskrcani. Najveći deo razmešten je po kućama dobrih ljudi u Svilajncu i Simićevu kod Žabara, a bilo ih je koji su progonstvo proveli u Velikoj Plani, Žabarima i Lapovu. 

Nedugo po dolasku izbeglica u Srbiju, Dragica Vučić je rodila sina, oca sadašnjeg predsednika Srbije. Po mužu kojeg su ubile ustaše dala mu je ime Anđelko. Dragica i ostali Vučići rat su proveli u Crkvencu kod Svilajnca, odakle su se odmah po oslobođenju vratili u Čipuljić.  Gde su vrednim radom, iz pepela, obnovili svoje imanje. I iškolovali decu.
Trag i ugled koji je Anđelko Vučić imao u Bugojnu, Donjem Vakufu, Gornjem Vakufu i Kupresu,  je bio toliki da su sve do poslednjeg rata, 1992. godine, u kojem je od skoro deset hiljada bugojanskih Srba u tom gradu ostalo još samo njih stotinak, meštani o Vučićima govorili kao o „ovim Adžijinim“. I svi su znali o kome je reč.