U znak zahvalnosti za pomoć Srbima ovog kraja u borbama protiv Turaka: Podignuta bista Karađorđu
Mašićka buna, smatraju istoričari, predstavlja prvi ustanak srpskog stanovništva protiv Osmanskog carstva na prostoru Bosanske Krajine
Stevo Stojnić, neimar iz Mašića, sela kod Gradiške, koji je u svom selu izgradio crkvu brvnaru, nadstrešnicu, uredio groblje na Gaju i inicirao više drugih radnih akcija, sada je, u znak zahvalnosti za pomoć Srbima ovog kraja u borbama protiv Turaka, finansirao postavljanje biste Karađorđu Petroviću.
Nekada letovalište VLADARA I PLEMIĆA, a danas sve pršti od LUKSUZA: Ovaj grad u Crnoj Gori ima bogatu istoriju
ZDRAVKO ĆE KONAČNO ISPUNITI SVOJ CILJ: Kreće lov na fotelje, Krivokapić osniva svoju stranku - poznato kako će se zvati
POZNAT IDENTITET UHAPŠENOG PRIPADNIKA KAVAČKOG KLANA: Almir Jahović pokušao da ubije škaljarca dok je bio sa decom?
Stevo kaže da je ostvarena njegova davnašnja želja, jer je Karađorđeva uloga tokom čuvene Mašićke bune 1806. godine bila veoma važna za jačanje borbe za oslobođenje. Ona je bila prva, velika srpska pobuna protiv turske vlasti u Bosanskom pašaluku.
Ovaj događaj više od dva veka nadahnjuje istoričare, ali i meštane, koji čuvaju legende i svedoče o tom događaju.
- Ovde je Karađorđe Petrović pronašao jatake, spremne za borbu protiv viševekovnog zavojevača. To su bili knez Milutin Blagojević i sveštenik Jovičić, čije ime istoričari ne navode. Vest o ustanku ubrzo se proširila Bosanskom Krajinom. To je bio nagoveštaj i putokaz bosansko-hercegovačkog ustanka, koji je 1878. godine doneo slobodu čitavom srpskom narodu - ispričao je Stojnić.
Mašićka buna, smatraju istoričari, predstavlja prvi ustanak srpskog stanovništva protiv Osmanskog carstva na prostoru Bosanske Krajine. Na spomen-pločama, pored Karađorđeve biste, meštani Mašića i drugih potkozarskih sela imaju priliku da nauče važnu lekciju iz naše istorije, kazao je Stojnić.
On planira da početkom avgusta sazove Mašićane, goste iz drugih mesta i svoje saradnike, da svečano otkriju Karađorđevu bistu koja dominira celim krajem.
- Ovde su tragovi naših predaka, odavde su krenuli hrabri Mašićani u borbu sa slobodu svoga roda. Njihova žrtva je golema. O tome se vekovima pronosi priča, na tom usmenom predanju odrasle su mnoge generacije. Učesnici Mašićke bune protiv Turaka zaslužili su počast, a ova bista, koju je uradio slikar Mladen Stajčić, to sigurno jeste - kazao je Stojnić, pohvalivši saradnju i pomoć više ustanova i pojedinaca.
To su gradska uprava Gradiška, Zavičajni muzej, Srpsko društvo "Prosveta", mašićka parohija SPC, Mesna zajednica Mašići…
- Želim da mlade generacije čuvaju uspomenu na Mašićku bunu koja je krupnim slovima upisana u slavnu srpsku istoriju. Spomenik treba da bude mesto okupljanja i upoznavanja sa delima slavnih predaka. Veoma sam srećan, kao i cela moja porodica, zato što će spomenik Karađorđu zasigurno svedočiti o svome neimaru i graditelju - smatra Stevo Stojnić, ugledni meštanin Mašića, uspešan privatni preduzetnik i inicijator mnogih akcija u svom selu.
Po pisanju Stojana Bijelića, hroničara Banjaluke i Bosanske Krajine, Mašićku bunu pojedini istoričari povezuju sa početkom delovanja Jovana Jančića.
Bijelić je tridesetih godina 20. veka o tome objavljivao članke u "Vrbaskim novinama". On navodi da je 1806. godine izbila buna u Mašićima, najvećem selu pod planinom Kozarom. Prema tom izvoru iz 1933. godine, Karađorđe je nameravao da pobuni Bosansku Krajinu i stupi u kontakt sa francuskim generalom Marmonom, koji je u to vreme zauzeo susednu Vojnu Krajinu.
Međutim, Karađorđevi jataci nisu bili sposobni za ovaj poduhvat zato što je narod bio veoma siromašan i bez oružja. Izuzetak su bili Mašići, zbog boljeg materijalnog položaja od okoline. Kozara je pružala pogodno utočište za skrivanje, a Sava za prebjeg u Austriju u slučaju neuspeha.
Na pločama od kamena, pored Karađorđeve biste, ispisane su poruke koje svedoče o istoriji Mašića. Napisala ih je profesorica Radana Stanišljević iz Gradiške.
"Kozara odnjihala polje mašićko, rađali se i ginuli za slobodu borci, junaci, deca Kozare, sinovi jednog sela - Mašića. Jurišali u večnost 1806, 1834, 1914-1918, 1941-1945, 1991-1995. godine."
Ovde je, takođe u kamenu, uklesana zavetna poruka kneza Lazara izrečena u kosovskom boju: "Zemaljsko je za malena carstvo, a nebesko uvek i doveka."
