KO SU AVGANISTANCI? Pogledajte etnički sastav zemlje kojom sada vladaju Talibani
Sunitski islam je najrasprostranjeniji u zemlji u kojoj već 42 godine traje rat
Etnički sastav Avganistana je veoma raznolik. Zemlja je većinski muslimanska, iako u njoj ima i šiita (mahom Hazari) i sunita, ali i manjih verskih sekti okrenutih islamu. Hrišćana, osim stranaca gotovo i da nema.
NAKON AVGANISTANA PROPADA I LAŽNA DRŽAVA! Londonski "Ekonomist" opleo po Amerima - gotove su "države klijenti" (FOTO)
NA POMOLU VELIKI SAVEZ! TALIBANI SE ZVANIČNO OBRATILI TEHERANU: Njihova molba je uslišena, Iran je odmah reagovao
"NIKO NE NAMERAVA DA INTERVENIŠE" Rusija upozorila na mogućnost građanskog rata u Avganistanu
Zemlja je od 1996. do 2001. godine bila pod talibanskom vlašću, da bi američkom i NATO intervencijom 2001. godine bila oslobođena od radikalnih militanata koji su širom zemlje sprovodili strogo tumačenje islamskih zakona u skladu sa šerijatom, gde nije bilo mesta za žene u javnom životu.
Danas Talibani ponovo posle 20 godina vladaju Avganistanom osim malog prostora doline Pandžšira čiji pokret otpora odoleva pritiscima Talibana i aerodroma u Kabulu koji kontrolišu američke i nemačke trupe dok se evakuacija u potpunosti ne završi.
Talibanski pokret posebno je omiljen u delu stanovništva koji čine Paštuni, dok je najveći otpor tokom ranijih sukoba pružao narod Hazara.
Etnički sastav stanovništva čine sledeći narodi: Paštuni - 42%, Tadžici - 30%, Hazari - 10%, Uzbeci - 8%, Turkmeni - 3%, Beludži - 2%.
Ostali, uključujući Nuristance, Pašaije i Kirgize, čine oko 5% stanovništva. Pođimo redom:
Paštuni
Paštuni poznati i kao Avganci, su iranski narod koji pretežno živi u Pakistanu i Avganistanu. U Pakistanu su većinom nastanjeni u provincijama Hajber-Pahtunva i Plemenska područja pod federalnom upravom, u kojima čine većinu stanovništva, a u znatnom broju ih ima i u provinciji Beludžistan, kao i u gradu Karači.
U celom Pakistanu, Paštuni čine oko 15% stanovništva i predstavljaju drugi narod po brojnosti, posle Pendžabaca, koji čine 45%. U Avganistanu, Paštuni predstavljaju najbrojniju etničku zajednicu (42% stanovništva Avganistana), a nastanjeni su pretežno u južnim delovima zemlje.
Paštuni su podeljeni u više od 400 plemena, od kojih su najznačajnije plemenske grupacije Sarbani, Batani, Gurgušt i Karani.
Prema legendi, predak paštunskog naroda, Kais Abdur Rašid, imao tri je sina, Sarbana, Batana i Gurgušta, a od njih potiče većina današnjih paštunskih plemena.
Paštuna ima ukupno oko 49.000.000, od čega oko 29.000.000 u Pakistanu i oko 13.000.000 u Avganistanu. Po veroispovesti su muslimani (pretežno suniti, a manji deo šiiti), govore paštunskim jezikom, koji pripada istočnoiranskoj podgrupi indoevropske jezičke porodice.
Tadžici
Tadžici su narod iranske jezičke porodice, sa oko 20.000.000 pripadnika. Žive u Aziji, pretežno u Tadžikistanu (oko 6.373.834) (2010) i Avganistanu (oko 6.200.000), a u obe ove države predstavljaju državotvorni narod, dok ih sa statusom nacionalne manjine ima i u Kini, Uzbekistanu i Kirgistanu.
U Tadžikistanu čine većinsko stanovništvo (80%), dok ih u Avganistanu ima 30% i čine drugi narod po brojnosti, posle Paštuna (42%), iako je upravo jezik Dari, kojim govore Tadžici, jezik većine stanovnika Avganistana (oko 50%, za razliku od paštunskog kojim govori oko 35%).
U Kini imaju svoj autonomni okrug, koji se naziva Taškurgan-tadžički autonomni okrug. Potiču od drevnih iranskih plemena srednje Azije, ali u manjoj meri imaju i gene turskih plemena.
Po veri su većinom sunitski, a manjinom šiitski muslimani. Bave se većinom zemljoradnjom i uzgojem ovaca; vešti su drvorezbari. Narodna im je nošnja bogato izvezena.
Hazari
Hazara ili Hazarejci su narod koji pretežno živi u centralnom Avganistanu. Većinom su islamske veroispovesti (šiiti), a govore dijalektom Dari jezika, koji spada u iransku grupu indoevropske porodice jezika i koji je jedan od dva službena jezika Avganistana.
Ukupno ih ima oko 2.496.000 od čega 2.244.000 u Avganistanu i 252.000 u Iranu. Deo Avganistana nastanjen narodom Hazara naziva se Hazaradžat.
U Avganistanu čine oko 10% stanovništva i predstavljaju treći narod po brojnosti, posle Paštuna (42%) i Tadžika (30%). U njihovoj etnogenezi su znatan trag ostavili narodi istočnoazijsko-centralnoazijskog antropološkog tipa (prevashodno mongolska i turkijska plemena, delom i Kinezi), pa se stoga i antropološki razlikuju od Iranaca, Tadžika i drugih jezički bliskih naroda.
Uzbeci
Uzbeci su turkijski narod, koji pretežno živi u Uzbekistanu, gde čini oko 80% stanovništva. Uzbeka ukupno ima oko 21.795.000, od toga u Uzbekistanu 16.623.000, Avganistanu 2.244.000, Tadžikistanu 1.373.000, Kirgistanu 670.000. Po veri su muslimani suniti.
Uzbeci su najbrojniji narod u srednjoj Aziji.
Turkmeni
Turkmeni, takođe poznati i kao Turkmenistanski Turci, su turkijski narod srodan Turcima, koji pretežno živi u Turkmenistanu, gde čini oko 85% stanovništva. Turkmeni su većinom islamske veroispovesti, a govore turkmenskim jezikom, koji spada u turkijsku grupu altajske porodice jezika. Naučnici ih smatraju potomcima oguških Turaka.
Turkmena ukupno ima oko 5.380.000, od toga u Turkmenistanu 2.975.000, Iranu 1.092.000, Avganistanu 523.000.
Beludži
Beludži su narod iranske jezičke porodice, ali nejasnog porekla, nastanjen je na području Beludžistana koje se prostire u Iranu, Pakistanu i Avganistanu.
Ima ih oko 20 miliona i to 12 miliona u pakistanskoj pokrajini Beludžistan, 4,8 miliona u iranskoj pokrajini Sistan i Beludžistan, 1,3 miliona u Avganistanu.
Pored Beludžistana, ovaj narod živi i u Omanu, Ujedinjenim Arapskim Emirataima, Turkmenistanu, Kuvajtu, Kataru, Saudiskoj Arabiji i Somaliji.
Govore baludži, koji je blizak persijskom, i služe se arapskim pismom. Kako je Beludžistan planinsko i sušno područje, to je jako uticalo na način života ovog naroda. Bave se zemljoradnjom, dok neki vode polunomadski način života, baveći se stočarstvom.
Nuristanci
Nuristanci su etnička grupa u Avganistanu koja govori nuristanske jezike. Čine podgrupu indo-iranskih indoevropskih naroda, a nastanjuju regiju Nuristan u Avganistanu. Ima ih oko 125.000-300.000, a po veri su sunitski muslimani.
Pašai
Pašai su dardska etnolingvistička grupa koja živi prvenstveno u istočnom Avganistanu. Oni su potomci indoarijske grupe i bili su izolovani do novijeg doba. Njihova ukupna populacija se procenjuje na 500.000. Oni su jedna od najstarijih poznatih etničkih manjina u Avganistanu.
Kirgizi
Kirgizi su turkijski narod, koji pretežno živi u Kirgistanu, gde čini oko 71% stanovništva. Kirgizi su većinom islamske veroispovesti, a govore kirgiskim jezikom, koji spada u turkijsku grupu altajske porodice jezika. U prošlosti su Kirgizi bili budističke veroispovesti.
Kirgiza ukupno ima oko 3.145.000, od toga u Kirgistanu 2.653.000. U Kini, Kirgizi imaju svoju autonomnu prefekturu.
Prema naučnicima, Kirgizi potiču iz zapadnih delova Mongolije i prvi put se pojavljuju u kineskim zapisima iz 1. veka pre nove ere.
Više informacija o dešavanjima u Avganistanu možete pročitati OVDE.
