Kad je Slavija bila krvava...
Danas je Beograd slobodan, a pre tačno 70. godina svaka zgrada oko Slavije i na Bulevaru bila je ratni front.
Borba se vodila na svakom koraku. Svaka ulica, zgrada, kuće bila je front. Beograd je oslobađan danonoćno, a nezaustavljiva Crvena Armija uveravala je sve kako prestonica Srbije neće dugo ostati pod okupacijom Nemaca. Jedina otežavajuća okolnost bio je veliki broj civila u gradu, pa su sovjetska avijacija i artiljerci imali precizan plan koje objekte treba napadati. To je bio jednini način da se spreče masovna razaranja i civilne žrtve.
Pred žestokim artiljerijskim napadima Crvena armija je uspela da probije obod Beograda – Rakovicu, Košutnjak, Banjicu, Dedinje - već 14. uveče i da ostvari prvu pobedu nad okupatorom. Sve je bilo spremno da se krene ka Slaviji. Armije su se kretale ka neprijateljskoj teritoriji, da bi isto veče uspele da zarobe veliku grupu Nemaca u zgradi Medicinskog fakulteta. Prodiranje je od tog trenutka nastavljeno ka Ulici kneza Miloša do Ulice Miloša Pocerca. Po zauzimanju zgrada, ostalo je samo da sačekaju prodor sovjetske tenkovske čete. Dve tenkovske čete su topovskom i mitraljeskom vatrom naterale Nemce na beg, što su vojnici iskoristili za povlačenje ka Veterinarskom fakultetu. Ujutru 15. oktobra armije su uspele da dođu do Slavije gde se odigrala jedna od najkrvavijih borbi, gde se posebno istakao 1. bataljon Prve proletejske brigade čiji su borci uspeli da zauzmu položaj u pravcu prema Beogradskoj ulici, boreći se za svaku zgradu. Tom prilikom je poginuo Dušan Milutinović, zamenik komandanta bataljona.
Kao sa velikog platna!
Međutim, proboji ka centru Beograda od Slavije su bili nemogući. Alternativni putevi su bili jedino rešenje, pa se tako prva proleterska probijala preko Južnog bulevara i Čubure prema Pionirskom parku. U pomoć su im pristizali naoružani Beograđani, pokazujući im pravac kroz nepoznate sokake i ulice.
Kada je zauzeta Glavna pošta i zgrada Skupštine, krenulo se na oslobađanje Terazija. Usledila je akcija kao sa velikog platna. Tenkovi su čistili ulice kako bi vojnici mogli da prođu, a glavnu reč vodile su jedinice NOVJ. Vojnici su napravili viseći most preko hotela “Splendid“. Preko njega je prešlo stotinak vojnika noseći eksploziv. Spustili su se niz krov dvorišta zgrade “Putnik“ i uspeli da unište glavni okupatorski štab.
Tri puta za Narodno pozorište
Veliki problem vojnicima pravilo je Narodno pozorište. Naime, za tri dana, od 17. do 19. oktobra oslobodioci su čak tri puta morali da zauzmu Narodno pozorište jer su okupatori čak dva puta uspeli da ga povrate.
Napokon, noć 19. oktobra okupator je dočekao sa velikim gubicima. Iste večeri vođene su i borbe oko zgrade ministarstva u Nemanjinoj. Te noći vođena je borba i oko najviše zgrade u Beogradu, “Albanije“. U zgradi su vođeni veliki okršaji bombama i puškama. Gazilo se preko leševa i okupator je podlegao.
Beograd je oslobođen!
Poglegajte i:
I Hrvati će slaviti oslobođenje Beograda!
SPEKTAKL: Vojna parada od A do Š (MAPA)
SLOBODAN BEOGRAD: Danas se slavi 70. godina od oslobođenja
