MEMOARI IZ LATAKIJE: Što Jugosloven izgradi, to džihadista ne može da sruši! (FOTO)
Iz dana u dan, već pet godina, vesti iz sveta pune su izveštaja iz Sirije, a ti izveštaji gotovo su uvek krajnje tragični.
Ovih dana često se pojavljuju reportaže snimljene malim novinarskim bespilotnim letelicama iznad sirijskih gradova. Scene nam otkrivaju uistinu krajnje apokaliptične scene uništenja.
Prema pojedinim izveštajima, u sirijskom ratu je poginulo skoro 300.000 ljudi. Povrh toga, ono što sirijski rat čini izuzetno brutalnim je i činjenica da su upleteni skoro svih domaći, regionalni i međunarodni akteri.
No, uz sav taj haos koji je zahvatio celu Siriju - od centralnih velikih gradova do južnih delova na granici s Jordanom, preko pustinja na istoku, kurdskog severa i planina na zapadu - ostala je jedna jedina velika oaza mira - ta oaza mira je zapadni obalni grad Latakija.
RATNO ŽARIŠTE: Evo kakav je najnoviji odnos zaraćenih snaga u Siriji (MAPA)
Kako je rat mimoišao Latakiju?
Svakako, niz srećnih okolnosti, ali glavne razlozi su njen geografski položaj i činjenica da je vojska uspela da zaustaviti teroriste i militante pre nego su se isti probili do grada. Naravno, činjenica da u gradu nikada nije ni postojala adekvatna peta kolona svakako je doprinelo tome da se u Latakiji danas život odvija u jednom gotovo paralelnom svetu.
Nadajmo se da se Islamska država i drugi teroristi nikada neće dokopati Latakije, jer to ne samo da bi bila tragedija za narod koji tamo živi već i za istoriju koja je u ovom gradu takođe živa. Naime, rimski spomenici kao što je "slavoluk pobede" i brojni drugi, još uvek stoje, tek manji broj ih je tokom vekova uništen, većinom potresima.
Na prostoru grada nalaze se fabrike, fudbalski stadioni, fakulteti i muzeji... Što se transporta tiče, tu je željeznički i autobuski saobraćaj; aerodrom Basel al-Asad nalazi se na oko 20-ak kilometara južno od grada. No, nas ipak ponajviše zanima gradska luka, jer su je 50-ih godina izgradili jugoslovenski radnici.
Jugoslavenski radnici grade luku Latakija
Građevinsko poduzeće "Pomgrad" iz Splita je na međunarodnom konkursu dobilo izgradnju luke u Latakiji. To je bio prvi izlazak domaćih građevinara na inostrana gradilišta nakon Drugoga svetskog rata, i prvo gradilište jednog poduzeća iz ondašnje Jugoslavije. Valja spomenuti i to da je Latakija u to vreme bila jedna od većih sredozemnih luka.
Kako se u svom tekstu za list "Građevinar" priseća inženjer Ivan Celmić, odmah nakon potpisivanja ugovora počelo je formiranje gradilišta i angažiranje odgovarajućih stručnjaka za taj posao. Projektom je predviđeno da u luci istovremeno uz obalu može biti 4 do 6 brodova i još 5 na sidrištu. Predviđena dubina mora uz obalu bila je 9 m. U ugovoru se "Pomgrad" obvezao do kraja 1956. dovršiti luku.
PREGOVORI U ŽENEVI: Sirijska vlada traži zabranu učešća dve terorističke grupe u pregovorima
U početku je rad bio težak u svakom pogledu. Sporazumevanje je bilo otežano jer arapski nije znao niko, a službeno se komuniciralo na francuskom jeziku, kojeg su znala tek nekolicina radnika.
Iskustva s inostranih gradilišta nije tada još nitko imao (posao je domaća firma dobila zahvaljujući dobro obavljenom poslu na obnovi razrušene jugoslovenske infrastrukture nakon rata), a nisu bili poznati ni postupci i običaji službenih sirijskih organa.
Problemi su se gomilali. Montažne kućice za radnike - naručene iz Jugoslavije - čekale su danima na carini jer su očito sirijski službenici očekivali da će dobiti mito. Tek kada su shvatili da od toga neće biti ništa pustili su da isporuka prođe, a jugoslovenski radnici su do onda spavali na otvorenom, na kiši i nevremenu.
Tokom 1953. dovršen je veći deo pripremnih radova i uspostavljena je stabilna organizacija rada na dva glavna gradilišta – luci i kamenolomu.
UBEDIO IH DA OSTANU? Izaslanik UN "optimista" posle sastanka sa sirijskom opozicijom
Uz manje i veće poteškoće svi radovi su ipak dovršeni u roku, do 1957. godine. Posao je izveden kvalitetno, a doneo je i veliku ekonomsku dobit splitskoj kompaniji.
Solidno izvedeni radovi bili su potvrđeni činjenicom da je sirijska vlada bez konkursa poverila "Pomgradu" gradnju obližnje ratne luke u Minet el Beidi. Potom je 1958. "Pomgrad" gradio luku Asab u Etiopiji, po veličini sličnoj onoj u Latakiji. Sirijska je vlada 1959. istom izvođaču poverila i gradnju luke Ţarţus, koju danas koriste Rusi (rok dovršetka 1964.), a potom je "Pomgrad" gradio luku Takoradi u Gani.
