U SRBIJI GODIŠNJE NESTANE JEDAN GRAD! Za rađanje trećeg deteta naknada do punoletstva
Mere za podsticanje rađanja, posebno ideja o novčanom stimulisanju rađanja troje dece, nešle su se među predlozima tokom javne rasprave o Prednacrtu Građanskog zakonika i izazvale najveće interesovanje.
Prema rečima Ratomira Slijepčevića, sekretara komisije za izradu GZ opravdano se može očekivati da će nova vlada, sredinom ove godine, formirati demografski fond i tako realizovati svoju ustavnu obavezu o podsticanju rađanja.
Slijepčević u razovoru za Novosti, objašnjava da je demografski deficit od oko 30.000 ljudi godišnje zabrinjavajući i najaktuelniji problem u Srbiji.
Šansa za stan
Mlađe porodice s pravom na mesečnu demografsku naknadu moći će odmah da reše stambeno pitanje , obezbeđivanjem isplate mesečnih rata stambenih kredita. To će se, smatra Slijepčević, pozitivno odraziti i na razvoj građevinske i mnogobrojnih pratećih privrednih delatnosti.
- To je pitanje biti ili ne biti. Budućnost Srbije je ozbiljno ugrožena. Za dva veka ukoliko se ne prekine i ne preokrene trend kontinuiranog demografskog deficita, Srbija će bukvalno ostati bez stanovništva, jer se već duže vreme smanjuje broj stanovnika za veličinu jednog prosečnog grada. Zato se kao imperativ postavlja ostvarivanje obaveze pozitivnog demografskog razvoja putem „poželjnog“ nataliteta.
Optimalan natalitet se dobija rađanjem troje ili više dece, gde je rađanje troje dece društveno poželjan natalitet. Sada u Srbiji ima oko 100.000 majki s troje dece što je zanemarljiv procent u odnosu na ukupan broj žena. Međutim, samo približno polovina njih imala bi pravo na naknadu, jer imaju maloletno treće dete. To pravo bi se gasilo s njegovim punoletstvom.
Ideju da uvede demografski fond Komisija za izradu GZ je prvi put objavila 2011. godine , kada su predložene dve varijante umesto osnovnog rešenja.
Prema prvoj „pogodnosti kojima se podstiče rađanje dece uređuje se posebnim propisima“, a prema drugoj „majka koja rodi troje dece ima pravo na demografsku naknadu do punoletstva trećeg deteta, u iznosu koji za svaku godinu utvrđuje Ministarstvo finansija“.
- Bilo je neophodno da se zakonski razradi ustavna norma prema kojoj je propisano da „Republika Srbija podstiče roditelje da se odluče na rađanje dece i pomaže im u tome“. Srbija je u proteklom veku doživela veliki gubitak svog dragocenog demografskog potencijala – kaže Slijepčević.
U želji da realizuje navedenu ustavnu intenciju, Komisija za izradu GZ je u Prednacrtu, objavljenom u maju prošle godine predložila da majka i dete uživaju posebnu zaštitu države, ali i da su „država i lokalna samouprava dužne da finansijskim, poreskim, radnopravnim, stambenim, ekonomskim, socijalnim i drugim merama i aktivnostima podstiču rađanje dece“, kao i da se „posebnim propisima uređuje podsticanje rađanja dece, naročito formiranjem (demografskog) fonda za stimulisanje poželjnog nataliteta u skladu sa mogućnostima budžeta Republike“.
Stalni pad
U Srbiji je prema popisu iz 2011. godine živelo 7.186 miliona stanovnika, od čega 1.351 u Beogradu. Očekivani životni vek bio je 75,23 godine. Prema procenama Republičkog zavoda za statistiku 2014. godine, broj stanovnika pao je 7.131. Trend pada traje od devedesetih. Godine 1981. imali smo 7.729 miliona , deceniju kasnije oko 200.000 duša manje, a 2002. - 7.498 žitelja manje.
Odlukom Vlade formirao bi se fond koji bi se alimentirao, ne samo iz budžeta (planiranjem godišnjeg iznosa), već i iz individualnih i kolektivnih donacija (iz zemlje i dijaspore), iz prihoda fondacija, zadužbina i dobrovoljnih prihoda – plemenitih dobročinitelja. Iz tih prihoda bi se isplaćivala svakog meseca demografska naknada u slučaju rođenja trećeg deteta do njegovog punoletstva, bez obzira a to da li je majka zaposlena ili ne, pod uslovom da je srpski državljanin s prebivalištem u Srbiji. Ostvareno pravo na demografsku naknadu bi u suštini istovremeno predstavljalo prihod i za majke koje imaju više od troje dece, ali samo do punoletstva trećeg deteta.
Veliki broj abortusa
Uz ovo, kako kaže Slijepčević, idealno bi bilo da se prepolovi broj od oko 30.000 abortusa godišnje.
- Ogromno bogatstvo Srbija bi ostvarila kada bi naši sjajni matematičari, zlatni sportisti, kreativni informatičari, talentovani umetnici i dugi mladi ljudi doprineli ostvarivanju poželjnog nataliteta. Deca u višečlanim porodicama, uz međusobnu emocionalnu podršku, zadovoljnija su, srećnija i uspešnija, s većim osećajem solidarnosti i životnog i profesionalnog samopouzdanja. U tim porodicama, prema kriminalističkim statističkim podacima ima najmanje maloletničke delikvencije. Zato podsticanje posebno poželjnog nataliteta predstavlja ne samo ustavnu , već patriotsku i moralnu obavezu građana Srbije – kaže Slijepčević.
