OD SLAVLJA TO TUGE: Ovaj spomenik na Avali podseća na jednu veliku tragediju zbog koje i danas Beograd plače (VIDEO)
Planirano slavlje pretvodilo se u tragediju.
Srbija i danas, posle skoro 60 godina tuguje za izgubljenim životima u stravičnoj tragediji koja se dogodila u Beogradu,19. novembra 1964. godine.
Tada je na putu za jugoslovensku na proslavu 20 godina od oslobođenja na Avali poginula cela delegacija Sovjetskog Saveza.
MISTERIOZNO UBISTVO NA SRPSKOM DVORU: Princ Đorđe se našao usred skandala, a onda je napustio presto
VELIKI SRPSKI GLUMAC BEŽAO JE IZ LOGORA ČAK 11 PUTA: Koliko god da su ga čuvali utekao bi vojničkoj čizmi
VELIČANSTVENA POBEDA I SLAVA SRPSKOG ORUŽJA! Kunovička bitka - veliki trijumf protiv Turaka i obnova srpske despotovine
Kako je došlo do tragedije?
Pored jugoslovenskog državnog vrha, velikoj proslavi trebalo je da prisustvuje i delegacija iz Sovjetskog Saveza predvođena maršalom Birjuzovim i generalom Ždanovim – narodnim herojima koji su i sami ušestvovali u oslobađanju srpske prestonice.
Oko 11 i 30 na beogradskom aerodromu sve je bilo spremno za svečani doček aviona “Iljušin Il-18” sa sovjetskom delegacijom na aerodrom “Beograd” u Surčinu – počasna četa pripadnika JNA i vojna muzika su već zauzeli svoja mesta, a na pozicijama je bila i delegacija za doček predvođena Jovanom Veselinovim, sekretarom CK SK Srbije. Onda su javljene stravične vesti... avion je nestao sa radara.
Ubrzo je javljeno da je u daljini prema Avali viđen plamen, a zatim i dim. Sve je slutilo na tragediju... Poginulo je svih 18 putnika – 7 članova delegacije i 11 članova posade.
Jugoslovenska delegacija je sa aerodroma odmah krenula ka Avali i tamo zatekla stravičan prizor – .avion je i dalje bio u plamenu, a tela svih putnika aviona su bila toliko ugljenisana da je bilo teško utvrditi njihov identitet. Jedino je potvrđena smrt maršala Birjuzova, koji je prepoznat na osnovu dela maršalske uniforme koja je odolela vatri.
Kako se utvrdilo, nesreća se dogodila najverovatnije zbog neispravnog uređaja za navigaciju, avion je izgubio visinu i usled guste magle udario u padinu Avale, na oko 200 metara od Spomenika Neznanom junaku. Prilikom pada, avion je pokidao drveće u širini od 100 metara, a padao je u dužini od oko 300 metara i na kraju udario u brdo i eksplodirao.
Ko su bili poginuli članovi Sovjetske delegacije?
– Sergej Semjonovič Birjuzov, maršal Sovjetskog Saveza, član CK KPSS, deputat Vrhovnog sovjeta SSSR, načelnik Generalšataba oružanih snaga SSSR i prvi zamenik ministra odbrane SSSR, heroj Sovjetskog Saveza
– Nikolaj Romanovič Mirnov, general-major, član Centralne revizione komisije KPSS, deputat Vrhovnog sovjeta i načelnik Odeljenja u CK KPSS
– Vladimir Ivanovič Ždanov, general-pukovnik tenkovskih jedinica, načelnik Vojne akademije tenkovskih jedinica, heroj Sovjetskog Saveza i narodni heroj Jugoslavije
– Nikolaj Nikolajevič Škodunovič, general-lajtnant, zamenik načelnika Vojne akaedmije „M. V. Frunze”
– Ivan Kondratevič Kravcov, general-lajtnant u penziji, heroj Sovjetskog Saveza
– Leonid Porfirevič Bočarov, general-major u penziji
– Grigorij Timofejevič Šeludko, potpukovnik, stariji ađutant načelinka Genralštaba i zamenika ministra odbrane SSSR maršala Sergeja Birjuzova
Od slavlja do tuge!
Iz praznične atmosfere u glavnom gradu brzo se prešlo u komemorativnu. Proglašena je dvodnevna žalost, otkazane su sve manifestacije i priredbe vezane za proslavu dvadesetogodišnjice oslobođenja, a skinuta je i ukrasna dekoracija kojom je grad bio ukrašen.
Sutradan, 20. oktobra, na Dan oslobođenja Beograda, na aerodrom u Surčinu sleteo je novi sovjetski avion sa dve nove delegacije – jedna koja je došla na proslavu Dana oslobođenja i druga za prijem i ispraćaj posmrtnih ostataka.
Dan oslobođenja Beograda 20. oktobra 1964. godine obeležen je samo polaganjem venaca. Održana je sednica Gradske skupštine, koja je umesto svečanog imala komemorativni karakter. Na poginule članove sovjetske delegacije podsećalo je i sedam praznih mesta u prvim redovima, koji su bili njima namenjeni.
Sednici je prisustvovao najviši državni vrh tadašnje Jugoslavije na čelu sa Josipom Brozom Titom, Aleksandrom Rankovićem, Edvardom Kardeljem, Petrom Stambolićem… Tito je posthumno odlikovao stradale članove delegacije koji su bili učesnici borbi za oslobođenje Beograda i Jugoslavije.
Posmrtni ostaci članova sovjetske vojne delegacije su 21. oktobra bili izloženi u Domu JNA i tada im je veliki broj Beograđana odao poštu. Sutradan su avionom preneti u Sovjetski savez, a sa njima je putovala i jugoslovenska delegacija koja je prisustvovala sahrani u Moskvi.
Sahranjeni su u zajedničkoj grobnici na moskovskom groblju Novodevičje, gde im je podignut spomenik. Urna maršala Birjuzova položena je u zidine Kremlja, iza Lenjinovog mauzoleja.
Na mestu nesreće na Avali, da svedoči o ovoj tragediji danas stoji spomenik koji je delo vajara Jovana Kratohvila i simbolizuje dva polomljena avionska krila.
