BAČ KROZ VEKOVE: Veličanstveni čuvar vojvođaske prošlosti - Bačka tvrđava
Bač, grad sa korenom u bronzanom dobu, ispisuje svoju bogatu prošlost vekovima unazad. Od prvih tragova iz rimskog perioda do uloge moćne tvrđave, pa sve do značajnih trenutaka u vreme Arpadovića i sukoba sa Osmanskim carstvom, Bač je svedok promena kroz vekove. U srcu Vojvodine, ovo mesto je svetionik istorije i kulture, čije priče i danas očaravaju dušu svakog posetioca.
Bač, očaravajući grad na severu Srbije, svojom istorijom i arhitektonskim biserima donosi nam priču koja se prostire kroz vekove. A upravo je tvrđava u Baču, njegova najveća i najimpresivnija građevina, ključna u toj priči. Smatra se najznačajnijim i najbolje očuvanim srednjovekovnim utvrđenjem u Vojvodini, čije prisustvo dominira plodnom ravnicom Bačke.
ZAGONETNO VRELO I ŠUMSKI BORIĆI SOKOBANJE: Gde ljubav i istorija preplavljuju prirodu!
BEOGRAD DANAS: Pet najzanimljivijih pozorišta u Beogradu - Kulturni biseri sa širokim spektrom umetničkih izraza
TAJANSTVENI BISER ISTORIJSKOG NASLEĐA: Očaravajući Radul-begov Konak u Zaječaru
Njena istorija započinje u periodu od 1338. do 1342. godine, kada je izgrađena kao deo ojačanja granica Kraljevine Ugarske. Ovaj period obeležen je usponom cara Dušana i sukobima između srpskih i ugarskih trupa. Kralj Karlo Robert Anžujski, suočen sa ovim izazovima, naložio je izgradnju ove tvrđave. Međutim, radovi na tvrđavi nisu bili brzi, a njen razvoj i prilagođavanje novim vojnim zahtevima trajali su gotovo dva veka. Vođeni su pod nadzorom nadbiskupa, često i župana, a posebno se ističe doprinos Petra II Varadija, humaniste, naučnika i umetnika, koji je tokom perioda od 1495. do 1501. godine obogatio građevinski opus tvrđave i proširio odbrambene vodene rovove oko nje. O njegovoj strasti prema lepoti tvrđave svedoče reči iz jednog od pisama poslatih iz Bača: "Možemo uživati u najčistijoj dunavskoj vodi, i da Narcis živ, mogao bi se ogledati u toj vodi i uživati!" Tvrđava je konačno obnovljena pre pada u turske ruke za vreme fra Pavla Tomorija od 1523. do 1526. godine, a njen odbrambeni sistem bio je tada potpun.
Tvrđava se nalazi na prirodno uzvišenom terenu, koji je formiran meandriranjem reke Mostonge, i zauzima površinu od 8.700 kvadratnih metara. Njena osnovna površina je trapezoidnog oblika, prilagođena terenu, a na njenim uglovima nalazi se pet izbačenih odbrambenih kula povezanih bedemom. Najviše se izdvaja istočni deo tvrđave, gde se nalazi branilac-donžon kula i rezidencijalna palata, dok su ekonomski objekti smešteni uz zapadni bedem i niz skladišta za žito. Svi ovi objekti izgrađeni su od opeke, uz primenu kamena za dekorativne elemente.
Tvrđava je imala impozantan izgled izvana, sa moćnim bedemima i karakterističnim kružnim kulama koje su se uzdizale sa kamenim balkonima. Posebno se isticala kula sa gotičkom kapelom na spratu, dok je donžon kula dominirala celim kompleksom, sa svojim spiralnim stepeništem i izbočenim nišama na severoistočnoj fasadi. Palate su bile ukrašene elementima od terakote, u duhu rane italijanske renesanse.
Unutar tvrđave, razne kulturno-istorijske vrednosti pružaju uvid u burnu prošlost ovog mesta. Kroz razne periode turske dominacije, tvrđava je bila napuštena i slabo naseljena. Važne podatke o Baču, tvrđavi i okolini ostavio nam je Evlija Čelebija, putopisac iz 17. veka. Posetivši Bač 1665. godine, zabeležio je: "To je divna tvrđava na jezeru koje dobija vodu iz Dunava, ima četvorougaoni oblik, i sagrađena je od cigle... U ovom gradu nalazi se još jedna velika kula; to je prava kosmorama, okrenuta prema jezeru. Na njoj se nalazi divno odmorište poput carskog. To je dvorac lep kao Havernek; u njemu se sastaju svi prosvećeni i iskreni prijatelji iz grada da se odmore i razonode."
Tvrđava je pretrpela velike štete tokom Rakočijevog ustanka u 18. veku. Nakon miniranja 1704. godine, postala je napuštena i prepuštena propadanju, postajući plen tragača za blagom i lopova koji su odnosili ciglu i kamen.
Srećom, 1948. godine tvrđava u Baču dobila je status spomenika kulture, što je zaustavilo dalje propadanje i omogućilo organizovanu brigu o njenom očuvanju. Danas, donžon kula sa pet spratova je potpuno obnovljen i rekonstruisan objekat unutar tvrđave, gde su izloženi arheološki artefakti pronađeni unutar tvrđave. Sa svojim sadržajem, kula je otvorena za turističke posete tokom cele godine.
Tvrđava u Baču, zajedno sa svojim okruženjem, proglašena je prostornom kulturno-istorijskom celinom od izuzetnog značaja za Republiku Srbiju. Ova impresivna građevina, sa bogatom istorijom i spektakularnim arhitektonskim detaljima, svedočanstvo je o prošlim vremenima i čuvar uspomene na bogato nasleđe ovog dela Vojvodine.
Projekat je finansiran iz budžeta Grada Bača. Stavovi izneti u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.
