VELIKA PLANA PROSLAVILA 104. GODIŠNJICU OSLOBOĐENJA U VELIKOM RATU: U golgoti do slobode stradala 3.444 ratnika iz ove opštine (FOTO)
Opština Velika Plana obeležila je 104. godišnjicu oslobođenja u Prvom svetskom ratu, u kojem su oficiri i vojnici iz ove opštine podneli žrtvu biblijskih razmera i dali nemerljiv doprinos oslobođenju Srbije od švapskog, mađarskog i bugarskog okupatora.
Jučerašnjim okupljanjem članova Udruženja potomaka ratnika od 1912. do 1918. godine iz Miloševca i članica Kola srpskih sestara iz ovog pomoravskog sela, završen je program obeležavanja osvajanja slobode koji je počeo 21. i 22. oktobra Miholjskim susretima sela u Donjoj Livadici. Manifestacijom u kojoj su kulturno-umetnička društva iz ove i drugih opština nadmetala u igri i pesmi, a planjanska sela u kulinarstvu.
DA LI JE OVO NAJTOPLIJI 1. NOVEMBAR U BEOGRADU? Natprosečne temperature u glavnom gradu, ali ipak nedovoljno za REKORD
RHMZ IZBACIO VREMENSKU PROGNOZU ZA CEO NOVEMBAR: Poznato kada se očekuje sneg u Beogradu
MEŠTANI OVA TRI SRPSKA MESTA JUTROS U ŠOKU! Evo koliko je stepeni tamo izmereno, nesvakidašnja pojava (FOTO)
Delegacije Opštine položila je vence na spomenik vojnicima i oficirima Vojske Kraljevine Srbije koji su poginuli u dva balkanska i Prvom svetskom ratu u porti Crkve svetog vaznesenja Hristovog u Starom Selu i na spomenik kralju Petru Karađorđeviću u Velikoj Plani.
U Domu kulture Vlada Marjanović u Starom Selu otvorena je izložba "U spomen ratnicima", u Domu kulture u Velikom Orašju prigodan program priredili su lokalno kulturno-umetničko društvo "Mali Branko" i pevač narodne muzike Rade Jorović a u velikoj sali Centra za kulturu "Masuka" održana je svečana akademija, uz učešće pevačke grupe Srpski pravoslavni pojci.
Ovo je treća godina zaredom da ova opština, na tromeđi Pomoravlja, Podunavlja i Šumadije, zvanično obeležava godišnjicu sticanja slobode u Velikom ratu.
Pre toga, poslednji put 28. oktobar je proslavljen davne 1940. godine. Ali su zato sve, pa i one potpuno beznačajne, vezane za Drugi svetski rat i dolazak komunističke diktature redovno obeležavane.
U ratovima od 1912. do 1918. iz naselja koja sad pripadaju opštini Velika Plana poginula i na drugi način stradala 3.444 oficiira, podoficira i vojnika Vojske Kraljevine Srbije.
Nakon proboja Solunskog fronta, srpska vojska je nezadrživim jurišem oslobađala porobljenu otadžbinu i hitala prema Beogradu. Dolinom Morave prodirala je Prva srpska armija pod komandom vojvode Petra Bojovića, praćena francuskom konjicom, kojom je komandovao general Šarl Tranije.
Udarnu snagu Prve armije činila je Konjička divizija, koja je 26. oktobra, oko pola devet ujutro zauzela Despotovac i nastavila da goni neprijatelja prema Svilajncu, Dolinom Morave napredovale su i Dunavska i Moravka divizija. Prostor od Despotovca do Kragujevca branili su 11. nemačka armija, Alpski korpus i 30. divizija austro-ugarske vojske. Svilajnac je oslobođen 27. oktobra. U grad su ušle srpska i francuska konjica.
Srednja kolona srpske vojske koja je 27. oktobra oko šest sati ujutro krenula iz Brzana, a u kojoj su glavninu činile jedinice Dunavske divizije, oko 10 časova je izbila na ivicu Markovca.
Oko 14 časova odred pod komandom majora Dušana Dodića zauzeo je Staro Selo (tadašnji Adžibegovac), a predveče je ušao u Veliku Planu, gde je i prenoćio, u rejonu železničke stanice.
Do prve veće bitke na području Velike Plane došlo je 28. oktobra, oko sedam ujutro, kada su jake neprijateljske snage kod Velikog Orašja, sa leve obale Jasenice, žestokom vatrom dočekale srednju kolonu Konjičke divizije. Neprijatelj je sa Jasenice odstupio sledećeg dana, 29. oktobra, u četiri sata ujutro.
Najviše stradalih vojnika u ratovima od 1912. do 1918. sa teritorije današnje opštine Velika Plana bilo je iz Lozovika, čak 473. Ali su i ostala naselja dala ogromne žrtve.
Staro Selo 378, Velika Plana 374, Miloševac 357, Krnjevo 346, Veliko Orašje i Kruševo 283, Donja Livadica 280, Markovac 276, Rakinaac i Kupusina 193, Radovanje 143, Trnovče 137 i Novo Selo 131 pali oficir, podoficir i vojnik.
Opština Velika Plana poslednjih godina izdvaja značajna sredstva za rad udruženja građana koja se bave čuvanjem tradicija balkanskih ratova i Velikog rata.
