Misteriozna istorija Zemuna: Ova beogradska opština nekada je bila ZLI GRAD

Danas druga po veličini beogradska opština, Zemun je pre jednog milenijuma bio zasebna varoš, koji je, deleći sudbinu sa susednim Beogradom, pretrpeo brojne ljudske i materijalne gubitke. Ipak, dok današnju srpsku prestonicu tada već uveliko prati epitet belog grada, rodno mesto ondašnjih Zemunaca biva zabeleženo pod pogrdnim imenom Malevila što bi u prevodu značilo "zli grad" ili "rđavo mesto".

Novi izgled KULE BEOGRAD: Iznosiće 168 metara i biće povezana sa tržnim centrom (FOTO/VIDEO)

Snimak NOVE PEŠAČKE ZONE iz vazduha u Beogradu (VIDEO)

Iako istorija pamti više imena koje je ponela teritorija Zemuna većini Beograđana poznat je samo onaj prvi zabeleženi - rimski naziv Taurunum, kojeg navode antički izvori.

Kako piše istoričarka Jovanka Kalić, Taurunum je nestao u metežima seoba naroda da bi na njegovom području slovensko naselje otvorilo novu epohu. Došljaci ga imenuju na svoj način – Zemlin ("zemljani grad"), najverovatnije zbog širokih zemljanih površina kojim je obilovao. Ipak, zbog nedostatka izvora, ne može se precizno utvrditi kada je varoš iznedrila ovo slovensko ime, te najstariji pisani tragovi naziva datiraju tek iz 12. veka.

Nažalost, veliki deo prethodnog razvoja ostaje nepoznat, a sugrađani uskraćeni za dragocen materijal o poreklu i životu civilizacija koje su im prethodile.

Ipak, jedan zanimljiv detalj ostao je ubeležen u spisu Alberta Ahenskog, istoričara koji je, iako nikada nije bio na Istoku, napisao najobimnije delo o Prvom krstaškom ratu. Pišući o Zemunu on ga oslovljava imenom Malevila.

Zašto baš tako i na koji način je ovakav nadimak zadobijen malo ko pouzdano zna. Pretpostavlja se da su upravo krstaški ratnici, uniženi nakon sukoba sa lokalcima kumovali ovoj kovanici.

U knjizi "Dosije Zemun" Dragana Stojkovića objašnjava se da je u svojoj sedam milenijuma dugoj istoriji Zemun imao mnogobrojne padove, uspone i bolne događaje. Među njima izdvaja se onaj kada su Zemunci 1096. godine pretukli nekolicinu baraba iz krstaškog pohoda, koji su se u gradu nepristojno ponašali i maltretirali stanovnike. Zemun je zbog toga bio kažnjen – popaljen i opljačkan, a mnogi stanovnici pobijeni. I to nije bilo dovoljno – čak i u istorijskim kartama iz tog perioda bio je ucrtan pod imenom Malevila označavajući nekakvo zlo mesto.

Međutim, u Muzeju grada Beograda kažu da je to samo jedna od mogućih teorija.

Tako postoji i priča prema kojoj je prostor današnjeg Zemuna zbog legla komaraca proglašen rđavim naseljem. Blizina rečne vode omogućavala je navodno njihov brz razvoj i to naročito onih koji su prenosili opaku malariju. Nezdrava voda i pretnja od bolesti mogli bi biti više nego dovoljan razlog za takvo imenovanje.

Postoji i treća, manje verovatna opcija, da je Malavila zapravo franački toponim, budući da su Franci zavladali sremski podnebljem početkom devetog veka.

Valja napomenuti i to da, ako već ničemu drugom, Krstaškim ratovima imamo da zahvalimo za jednu važnu stvar – pohodi koji su tada pokrenuti skrenuli su pažnju pisaca i istoričara na mesta koja su se vojnicima našli na putu. Tako dolazimo i do značajnih svedočenja o tome kako je Zemun toga doba izgledao.

Naselje je bilo opasano bedemima, a arhivski spisi navode i tvrđavu, koja "odoleva napadima manjih razmera". Pomenuti Albert Ahenski tvrdi da je varoš brojala oko 7.000 ljudi.

Iskopine u Batajnici u kojima je otrkivena nekropola koja približno odgovara opisanom vremenu pokazale su da je najveći broj sahranjenih pripadao slovenskom življu, ali da je zapaženo i nekoliko ratničkih grobova sa mađarskim načinom sahranjivanja.

Kasniji navodi svedoče da je početkom 12. veka Zemun došao u središte širih međunarodnih sukoba, a kao pogranično naselje bio je na udaru i Ugarske i Vizantije.

Zanimljivo je da ime koje danas nosi ljudi vezuju za zemunice koje su bile česta pojava za vreme turske vladavine. Zemunica je, prema rečima istoričara, bilo sve do sredine 18. veka. Bile su to ukopine u zemlji prekrivene granjem, a služile su kao skrovišta od turskih vojnika. Ostao je i podatak da je turska vlast čak zabranjivala izgradnju objekata koji bi bili premašivali visinu prosečnog turskog vojnog službenika na konju.

Dva veka potom, Zemun postaje teritorijalno, istorijski, politički, kulturno, ekonomski i saobraćajno vezan Beograd, u čijem je sastavu od 1934. godine, a prestonička opština zvanično postaje dve decenije kasnije.