MOSTOVI SRPSKE PRESTONICE: Od najmanjeg do najznačajnijeg, ovo je prava istina o mostovima Beograda! (VIDEO)
Brojna dokumenta iz srednjeg veka svedoče o nizu mostova koji su pravljeni na području Beograda od kamena i drveta.
Beograd je još davnih dana, kao i danas, uvek imao nedovoljno mostova. Mostovi su se gradili i rušili dok su se Beograđani kroz vekove borili da premoste dve velike reke, Savu i Dunav.
KORONOM ZARAŽENO 3,1 ODSTO BEOGRADSKIH VOZAČA! Vesić: "Ne ulazite bez maske, neće imati ko da nas vozi"
ISKORISTITE VELIKU AKCIJU! Ostvarite popust na porudžbinu i dostavu
ZEMUN PO SVOJOJ SPECIFIČNOSTI OSVAJA SRCA MNOGIH: Zavirite u kulu Gardoš i doživite Beograd na pravi način (VIDEO)
Brojna dokumenta iz srednjeg veka svedoče o nizu mostova koji su pravljeni na području Beograda od kamena i drveta.
Početak 20. veka označava i upotrebu novog materijala armiranog betona i nove konstruktivne gradnje. Posleratni period karakteriše izgradnja mostova, brojnih saobraćajnica, autoputeva, gradskih zaobliaznica,železnica.
Izgradnja mostova kroz istoriju
Prvi most preko Save je bio onaj koji je istoričar Zosim u 5. veku pominjao u napisima o Singidunumu.
Pontonski mostovi preko Save podizani su u doba Vizantije, a zatim u vreme turskih pohoda ka Evropi. Sulejmanov vojskovođa Karadža-paša učinio je to pred osvajanje Beograda 1521. godine, dok su graditelji sultana Ahmeda kod sela Višnjica prvi premostili Dunav 1595. godine. Na istom mestu, 120 godina kasnije, vojska Eugena Savojskog je izgradila novi pontonski most i osvojila Beograd 1717. godine.
Ipak, najspektakularniji beogradski most je podignut 1688. godine. Austrougari su premostili Savu kod Ostružnice, a zatim i preko Ade Ciganlije. Najpre je napravljen Dugi most ili Most preko močvare preko vodoplavnog terena današnjeg Novog Beograda. Na taj most se oslanjao pontonac preko Save. Iskusni beogradski majstor Đorđević, za samo mesec dana uz pomoć 400 radnika, podigao je Dugi most, koristeći 2.000 stabala, 1.100 drvenih stubova, 15.500 snopova kolja i 12.000 palisadnih oblica.
ŽELEZNIČKI MOST
Dvadesetog dana avgusta 1884. godine otvoren je 462 metra dugi i 7.200 tona težak Železnički most, koji je premostio Savu oslonjen na šest kamenih stubova.
Srušen je u Prvom svetskom ratu, obnovljen 1919. godine, a ponovo srušen 1941. godine.
Današnji stari železnički most izgrađen je po završetku Drugog svetskog rata, u okviru ratne reparacije i bio je jedini beogradski železnički most preko Save sve do izgradnje Novog železničkog mosta, 1979. godine. Dugačak je 350, a visok 13 metara. Preko njega saobraćaju vozovi između Srema i beogradske Glavne železničke stanice. Most je poslednji put rekonstruisan 1986. godine, uz manje popravke 1995. i 1996. godine, a za 2009. godinu planirana je zamena 10 drvenih železničkih pragova sintetičkim.
Most bratstva i jedinstva - Brankov most
Prvi, prelepi drumski most je otvoren 16. decembra 1934. godine.
Most kralja Aleksandra Karađorđevića je premostio Savu oslonjen na dva armirano-betonska stuba u srpsko-vizantinskom stilu, dok su čelična užad držala celokupnu konstrukciju.
Delimično je srušen tokom Hitlerovog bombardovanja 1941. godine, a potpuno uništen u američkom bombardovanju Beograda 1944. godine.
Obnovljen je 1955. godine i nazvan Most bratstva i jedinstva. Narod je pak prihvatio naziv Brankov most.
Beograđani su ovaj most ponekad zvali Savski most ili most u Brankovoj ulici jer se preko njega ulazi ulicu nazvanu po pesniku Branku Radičeviću.
Sadašnji naziv je dobio po Brankovoj ulici, čiji nastavak predstavlja, a ne po piscu Branku Ćopiću, koji je izvršio samoubistvo skočivši sa njega.
Most je i inače poznat po velikom broju samoubistava koja se izvrše ili pokušaju sa njega. Svake godine oko 40 ljudi reši da izvrši samoubistvo skočivši sa Brankovog mosta.
Pančevački most
Prvi pravi most preko Dunava, Pančevački, ili most Kralja Petra Karađorđevića otvoren je 1935. godine.
Takođe je trajao do Drugog svetskog rata.
Kada je ratna oluja prošla, na novom mostu prema banatskoj strani Beograda, 29. novembra 1946. godine, traku je presekao Josip Broz Tito i dao mu ime most Crvene Armije.
Pravo ime dunavske ćuprije danas zna malo njenih korisnika.
Stari Savski most
Most koji spaja Autobusku stanicu i Staro Sajmište izgradili su Nemci u Drugom svetskom ratu (1942), nameravajući da ga postave na Tisi kod Žablja.
Most je obnavljan od 1964. do 1969. godine. Stubove, od oko 40 šipova od hrastovine, dužine deset, a prečnika oko 30 santimetara su postavili Danci.
Oko šipova su pobijene čelične šipke Larsen talpe, a između šipova je uliven beton.
Novi Železnički most
Novi železnički most preko Save u Beogradu izgrađen je u periodu 1975-1979. godine, u sklopu rekonstrukcije beogradskog železničkog čvora (tzv. rešenja "Prokop").
Most Gazela
Gazela je najprometniji beogradski most iznad reke Save. Dnevno preko njega pređe više od 165.000 vozila iako je most projektovan za oko 40.000.
Građen je od 1966. do 1970. kao deo gradskog autoputa i autoputa Bratstvo i jedinstvo koji je trebalo da poveže ondašnje republike SFRJ - Makedoniju, Srbiju, Hrvatsku i Sloveniju.
Glavni projektant Gazele je bio profesor Građevinskog fakulteta Miša Đurić.
Zbog siluete grede koja se oslanja na četiri kosa stuba, podsećao je na afričku gazelu u skoku, po kojoj je i dobio ime.
Ostružnički most, drumski i železnički
Tranzitni most Ostružnica na Savi, kao najvažniji deo beogradske zaobilaznice Batajnica - Dobanovci - most Ostružnica - Bubanj Potok, čija je izgradnja počela još 1990. godine.
U Nato bombardovanju u aprilu 1999. godine mostovi su bili srušeni. Tek 2006. godine mostovi su pušteni u saobraćaj.
Most preko Ade Ciganlije
Most preko Ade Ciganlije je drumski i šinski most u Beogradu koji povezuje opštine Novi Beograd i Čukarica. Most je zvanično spojio dve obale 8. avgusta 2011. godine. Za sada, taj most nema određeno ime, pa se za njega koristi ovaj naziv.
Most je predviđen kao deo beogradskog Unutrašnjeg magistralnog poluprstena (UMP) koji bi povezivao Novi Beograd i Zvezdaru. Bilo je predviđeno da će most zajedno sa pristupnim saobraćajnicama koštati 161 milion evra, ali tokom 2011. cena je premašila iznos od 400 miliona evra bez uračunatih poreza.
Godine 1923, arhitekta Đorđe Kovaljevski je uradio prvu urbanističku skicu Beograda sa mostom preko Ade Ciganlije. U vreme kada je Beograd poprimao prva obeležja evropskih metropola futuristički orijentisani planeri saobraćaja predvideli su pojedine deonice saobraćajnice koju mi danas zovemo Unutrašnji magistralni poluprsten.
Ova saobraćajnica ili njeni pojedini segmenti postojala je u ranijim planovima sa donekle izmenjenim položajem pod različitim imenima: magistralni prsten, transverzala, istočna tangenta. Ono što je bilo svima zajedničko je most preko Ade Ciganlije.
Prema usvojenom rešenju, most preko Ade Ciganlije je most sa kosim zategama. Ima dužinu od 929 metara, šest kolovoznih traka, dve staze za pešake i dva koloseka namenjena budućem lakom metrou. Širine je 45 metara i ima jedan pilon visine oko 200 metara, sa kojeg se pružaju zatege koje drže deo gredne konstrukcije preko Save. Dužina glavnog raspona je 376 metara.
Gradnja mosta preko Ade u Beogradu, pobudila je interesovanje Televizije "Discovery" koja je u sklopu svog ciklusa o ljudskim dostignućima i graditeljskim poduhvatima odlučila da uvrsti, most preko Ade, trenutno jedini most na svetu, koji ima samo jedan pilon i spceifičnu asimetričnu konstrukciju.
