Zašto se na Badnje veče pali BADNJAK, a ne neko drugo drvo?
Badnjak, u nekim krajevima zvan i veseljak, grana je drveta ili mlado drvo koja se kod pravoslavnih Srba obredno nalaže na vatru domaćeg ognjišta
Dobro poznat običaj na Badnji dan, koji je već dugo prisutan kod pravoslavnih vernika je unošenje badnjaka, a glavna ceremonija na ovaj dan, gotovo u svim gradovima, širom naše zemlje, jeste paljenje ovog drveta.
Da li znate šta taj čin uopšte simbolizuje?
"REKORD JE OBOREN!" Profesor i studenti iz Beograda otkrili kako su došli do MILIONSKE SUME novca u "Poteri" (FOTO)
BOŽIĆ NA ZGARIŠTU PORODIČNE KUĆE: Veličići u sedmoj deceniji počinju od nule nakon prošlomesečne tragedije (FOTO)
POČELA VAKCINACIJA U VOJNOJ KOVID BOLNICI NA KARABURMI: Prvi se vakcinisao komandant Udovičić (FOTO)
Badnjak, u nekim krajevima zvan i veseljak, grana je drveta ili mlado drvo koja se kod pravoslavnih Srba obredno nalaže na vatru domaćeg ognjišta na Badnje veče.
Badnjak se svečano loži u znak sećanja na vatru koju su po narodnom predanju vitlejemski pastiri naložili u pećini u kojoj se rodio Isus Hrist, da bi ogrejali božansko novorođenče i njegovu majku. Tumači se i kao simbol krsta na kome je Hristos raspet, pri čemu toplina vatre simbolizuje spasenje za ljudski rod koje je, po hrišćanskom verovanju, omogućeno Hristovim raspećem.
Badnjak kod drugih naroda
Iako se misli da je kult badnjaka autentično slovenski, on je raširen svuda po Evropi. Više autora tvrdi da je poznato da su Kelti palili hrast kao deo kulta čekanja sledećeg leta. Od njih je to ostalo prisutno dugo na britanskim ostrvima a poznato je među mnogim evropskim narodima.
Srbi i Rusini lože badnjak. Rusi i Bugari lože jelku, a nekada su ložili hrast (Bugari su ga zvali bdnik). Francuzi kao badnjak lože trešnjino drvo.
Istoričari religije, filolozi i etnolozi smatraju da su Srbi nasledili ovaj običaj iz svoje predhrišćanske religije. Oni tumače badnjak kao utelovljenje duha rastinja i kao božanstvo koje umire spaljivanjem pa uskrsava, kojem su se prinosile žrtve i upućivale molitve radi plodnosti polja, zdravlja i sreće porodice. Njegova vatra simbolizovala je svetlost Sunca, obezbeđujući sunčevu životvornu snagu u narednoj godini. Neki od južnoslovenskih naroda imaju slične običaje, a tradicija da porodica na Badnji dan svečano naloži drvo na ognjištu zabeležena je i među drugim evropskim narodima.
Srpska tradicija nalaganja badnjaka, izvorno vezana za domaće ognjište, prelazi za vreme Кraljevine Srbije i u javni prostor. Među njenim vojnicima razvio se običaj da lože badnjake u kasarnama. Za vreme Кraljevine Jugoslavije, vojna ceremonija sa badnjakom dalje je razrađena i standardizovana u pravilima službe, ali je njenom izvođenju došao kraj izbijanjem Drugog svetskog rata.
Od poslednje decenije 20. veka, Srpska pravoslavna crkva i lokalne zajednice organizuju javne proslave Božića u kojima badnjak ima bitnu ulogu.
