Šokantna istina o ubistvu Đinđića: Ovo je bio pravi motiv atentata - nije bila osveta, već nešto drugo

Serija Sablja, koja se emituje na RTS-u, oživljava jedan od najdramatičnijih perioda u modernoj istoriji Srbije - borbu protiv organizovanog kriminala nakon atentata na premijera Zorana Đinđića. 

Kroz priče o specijalnom tužiocu Jovanu Prijiću, kojeg tumači Goran Radaković, i brojnim drugim akterima ovog teškog vremena, serija otkriva detalje o motivima koji su stajali iza ubistva premijera.

U seriji je jasno prikazano kako je atentat na Đinđića bio mnogo više od običnog kriminalnog čina - to je bio pažljivo isplaniran politički potez sa ciljem preuzimanja vlasti u Srbiji. Premijerova likvidacija nije bila samo način da se eliminiše politički protivnik, već deo šireg plana

Jovan Prijić, kojeg u seriji Sablja tumači glumac Goran Radaković, bio je specijalni tužilac za organizovani kriminal i autor ključne optužnice protiv atentatora na premijera Zorana Đinđića.

Prijić je rođen 8. avgusta 1956. godine u Beogradu, a osnovno obrazovanje stekao je u Jarakovcu kod Zrenjanina. Gimnaziju je pohađao u Kovačici, dok je diplomirao na Pravnom fakultetu u Beogradu.

Karijeru je započeo 1980. godine kao pravni pripravnik u Zrenjaninu, nakon čega je postao zamenik opštinskog tužioca. Na toj poziciji bio je do 1992. godine, uz kratku pauzu tokom koje je službovao u Prizrenu. Od 1992. do 1999. bio je zamenik okružnog tužioca u Zrenjaninu, a krajem 2000. postaje zamenik republičkog državnog tužioca za ratne zločine. Tokom ratova u bivšoj Jugoslaviji, služio je kao rezervni oficir dobrovoljac na raznim ratištima.

Prekretnica u karijeri - Svedočenje Ljubiše Buhe Čumeta

Republički javni tužilac Siniša Simić imenovao je Prijića 4. marta 2003. godine za specijalnog tužioca sa širokim ovlašćenjima u borbi protiv organizovanog kriminala.

Prijić je tada uzeo ključni iskaz od Ljubiše Buhe Čumeta, prvog svedoka saradnika, o delima "zemunskog klana". Čume se tada skrivao u vojnoj bazi u Slovačkoj, gde je pobegao od članova klana koji su planirali njegovu likvidaciju. Dan pred atentat na premijera, Prijić se vratio iz Slovačke sa Buhinim iskazom, koji je postao osnova optužnice protiv Dušana Spasojevića Šiptara i drugih pripadnika klana za brojna ubistva i zločine.

Ubistvo premijera i vanredno stanje

Na dan atentata, 12. marta 2003. godine, Prijić je pod pritiskom medijske kampanje podneo ostavku i povukao se u Zrenjanin. Iste večeri, nakon ubistva premijera Đinđića ispred Vlade Srbije, vraća se u Beograd i preuzima istragu.

Na osnovu Buhinog iskaza i drugih dokaza, policija i Prijić identifikuju pripadnike Jedinice za specijalne operacije (JSO) i "zemunskog klana" kao počinioce, što dovodi do uvođenja vanrednog stanja i masovnih hapšenja.

Ubistvo premijera Zorana Đinđića nije bilo samo čin osvete ili straha od pravde - bilo je deo pažljivo osmišljenog plana za preuzimanje vlasti u Srbiji. Glavni akteri, kako je tokom suđenja otkrio tužilac Jovan Prijić, delovali su sa jasnim ciljem: uspostaviti kontrolu nad državom i osigurati slobodu od zakona.

Suđenje i optužnica

Tokom suđenja za ubistvo premijera, Prijić je u završnoj reči 2007. godine izneo zaključke o motivima atentata, ukazujući da su Ulemek Legija i "zemunski klan" delovali s ciljem osvajanja vlasti i eliminacije potencijalnih pravnih pretnji. Naveo je da je "zemunski klan", uz podršku JSO, postao neprijateljska organizacija koja je ciljala na državno rukovodstvo.

- Ulemek je doneo odluku da se ubije predsednik Vlade Srbije. On je imao informaciju da se za njega i Zvezdana Jovanovića interesovao Haški tribunal. Ubistvo Đindića je delo 'lažnih ratnika i lažnih patriota'. Legija je u likvidaciji premijera video mogućnost da eliminiše opasnost i od Haga i od hapšenja za ubistvo Ivana Stambolića i od zločina na Ibarskoj magistrali, dok je motiv Dušana Spasojevića bio strah od hapšenja zbog ubistava, otmica i droge - rekao je tužilac i istakao:

- Smatram da je to bio ultimativni motiv, ali glavni motiv je bio osvajanje vlasti. Krajnji cilj bilo je dovođenje na čelo države ljudi kojima bi klan mogao da upravlja da bi njegovi članovi nastavili da se bave kriminalom. Ulemek je računao da bi tim činom izazvao strah koji bi potpuno zaustavio interesovanje za njega i da bi on u novoj vlasti bio postavljen na visoku funkciju. Da nije uvedeno vanredno stanje, taj plan bi bio ostvaren.

Klan predvođen Dušanom Spasojevićem imao je sopstvene interese - strah od hapšenja zbog zločina i potrebu za očuvanjem kriminalnog carstva. Međutim, kako je tužilac istakao, motiv koji je prevagnuo bio je potpuna kontrola države putem nasilnog zastrašivanja i nameštanja poslušnog rukovodstva.

Prijić je još kazao da je "zemunski klan" nastao početkom 2000., samo zahvaljujući Ulemeku, i da bi bez njega bio prosečna banda, kao i mnoge druge. Uz podršku JSO, koju je nazvao privatnom Ulemekovom vojskom, klan je u novembru 2001. godine postao neprijateljsko udruženje.

- Predsednik Vlade Srbije ubijen je 12. marta 2003. u 12.25 časova, ispred ulaza broj pet u dvorištu vlade. Ubio ga je Zvezdan Jovanović, u to vreme pomoćnik komandanta JSO, što je i priznao 7. aprila u pretkrivičnom postupku kada je rekao da je tako odlučio Legija, osmislivši akciju 'Stop Hagu' - zaključio je tužilac.

Sistemski pritisci

Godine 2005., Prijić je smenjen sa mesta specijalnog tužioca, a na njegovo mesto dolazi Slobodan Radovanović. Njegov saradnik Milan Radovanović, koji je učestvovao u pisanju optužnice, uhapšen je pod sumnjom za odavanje državne tajne, a preminuo je 2006. godine u zatvoru. Pritisci su se nastavili i na sudiju Marka Kljajevića, koji napušta proces, dok presudu izriče sudija Nata Mesarović 2007. godine.

Jovan Prijić, poznat po izbegavanju medija i retkim obraćanjima javnosti, trenutno je u penziji, ostavivši iza sebe značajan trag u pravosudnom sistemu Srbije.

Operacija "Sablja"

Dana 12. marta 2003. godine, atentat na premijera Srbije Zorana Đinđića pokrenuo je jednu od najopsežnijih policijskih akcija u istoriji zemlje – operaciju "Sablja". Ova akcija, koja je trajala 42 dana, donela je vanredno stanje, masovna hapšenja i obračun sa organizovanim kriminalom koji je godinama dominirao Srbijom. Ove dramatične događaje, koji su promenili tok savremene srpske istorije, sada oživljava serija "Sablja", emitovana na RTS-u.

Serija, kroz živopisne likove i autentične scene, pruža dubok uvid u događaje koji su obeležili ovaj period.

Akcija "Sablja", u kojoj je uhapšeno preko 11.000 ljudi, uključujući najtraženije vođe kriminalnog podzemlja poput Milorada Lukovića Legije i Dušana Spasojevića, postala je simbol obračuna sa nasleđem haotičnih devedesetih. Serija "Sablja" ne samo da prati ključne događaje iz ovog perioda, već prikazuje i lične priče onih koji su bili u prvim redovima borbe.