Kolonoskopija

Rak debelog creva je drugi vodeći uzrok smrti od karcinoma, a jedan je od retkih karcinoma koji se mogu sprečiti preventivom.

Koja je preventiva za rak debelog creva?

Načelno gledano, nakon kardiovaskularnih, tumori su drugi razlog najčešće smrti u našoj zemlji i predstavljaju značajan javnozdravstveni problem. Među zloćudnim tumorima, kolorektalni karcinom je, posle raka bronhija i dušnika, drugi vodeći uzrok smrti među tumorima, i to podjedanko među muškarcima i među ženama.

Koje metode preventive za rak debelog creva postoje? 

Postoji više metoda, koje se mogu podeliti na neivazivne i invazivne. Neinvazivne metode jesu test na skriveno krvarenje u stolici i analiza stolice na DNK. Invazivne metode, jesu one endoskopske naravi, a to su anoskopija, rektoskopija, sigmoidorektoskopija, kolonoskopija. Čak i obični digitorektalni pregled može otkriti tumor završnog dela probavnog creva, a kod muškaraca može poslužiti i za pregled prostate.

Osim kod dijagnoziranja rada debelog creva, u kojim još slučajevima se koristi kolonoskopija?

Pored svoje uloge u prevenciji karcinoma debelog creva, kolonoskopija danas predstavlja zlatni standard u dijagnostici i terapiji brojnih patoloških stanja debelog creva; suvremenim video-kolonoskopima, koji su vrlo fleksibilni i moćnih optičkih performansi moguća je dijagnostika upala, raznih vaskularnih i drugih patoloških stanja sluznice kolona. Terapijski manevri pri kolonoskopiji uključuju endoskopsku resekciju polipa i time izbegavanje hiruškog zahvata, dilataciju suženja probavnog creva, lečenje hemoroida, zaustavljanje krvarenja (hemostazu), terapiju argonskom plazmom vaskularnih malformacija debelog creva poput angiodisplazija ili stanja nakon zračenja žlezda radi postojanja drugih malignoma.

Koliko su važne pripreme za kolonoskopiju odnosno čišćenje creva?

Nema dobrog kolonoskopskog pregleda, bez adekvatne pripreme pacijenta. Ova priprema predstavlja zapravo niz radnji, koji se sastoji od modifikacije režima ishrane i primene sredstava koja se koriste za pripremu creva za kolonoskopiju, a koje nazivamo laksativima. Modifikacija režima ishrane znači da par dana pre endoskopije, treba početi konzumirati kašastu hranu, sa što manje rezidua i vlakana. Takođe treba uzimati puno tečnosti, a dan pre pregleda uzima se samo tečnost (voda, čaj, kompoti, sokovi).

S obzirom da je kolonoskopija neugodna, postoji li način da se se neugodnost umanji?

Treba napomenuti, da je kolonoskopija sigurna i relativno ugodna u većini slučajeva. Ipak, moguć je nastanak bola ili nelagodnosti prilikom pregleda. Postoji nekoliko načina da se ove neugodnosti smanje, poput promene položaja bolesnika, insuflacija ugljen dioksida umesto vazduha ili instilacija tople vode prilikom pregleda. U posebnim slučajevima, pregled se radi u kratkotrajnoj anesteziji.

U kojim vremenskim razmacima treba ići na kolonoskopiju, a u kojim na testiranje nevidljive krvi u stolici?

Interval praćenja nakon kolonoskopskog pregleda, zavisi o nalazu pregleda. Pre toga treba znati da proces karcinogeneze (nastanka raka) u kolonu prolazi takozvanu adenom–karcinom sekvencu, koja traje 10-15 godina. U slučaju da su nađeni polipi, interval praćenja biti će određen u zavisnosti od broja, veličini i nalazu pathohistološke analize. Dok u slučaju da se radi o takozvanim lezijama visokog rizika (adenomi s viskim stepenom displazije ili polipi veći od 2 cm ili više od 3 polipa prilikom pregleda), tada se interval praćenja postavlja na 3 godine. U slučajevima kada su prisutne lezije niskog rizika, interval se može produžiti na 5 godina, a u slučajevima kada je nalaz incijalnog kolonoskopskog pregleda bio uredan, tada se sledeća kolonoskopija može ponoviti za 10 godina.

(Tportal.rs)