126 godina od rođenja Rastka Petrovića: Ovog datuma rođena je i omiljena srpska pesnikinja

Rastko Petrović, rođen je 16. maja 1898 (iako mnogi onlajn izvori greškom navode 3.mart) u Beogradu, kao deveto dete cenjenih roditelja. Njegov otac Dimitrije Mita Petrović bio je ugledni istoričar, član Narodne radikalne stranke, nastavnik crtanja čačanske realke, a majka Mileva vrlo obrazovana žena, učiteljica, čiji je ujak bio Svetozar Miletić, borac za nacionalna prava Srba u Austrougarskoj monarhiji. Na današnji dan rođena je i Desanka Maksimović.

Rastko je započeo svoj put kroz život u bogatom okruženju obrazovane porodice. Bio je mlađi brat poznatih slikarki Nadežde i Zore, čije su ga podrška i inspiracija pratile kroz formirajuće godine.

Nakon turbulentnih ratnih iskustava, koja su ga zajedno sa srpskom vojskom odvele kroz albansku golgotu, Petrović je započeo diplomatsku karijeru. Njegova avantura nastavila se u Francuskoj, gde je stekao diplomu prava na pariškom univerzitetu. Od 1923. godine, posvetio se diplomatskim dužnostima, obavljajući ih u Rimu i Vašingtonu, gde je, nažalost, i preminuo 1949. godine.

Stvaralaštvo Rastka Petrovića

Petrovićeva literarna zaostavština obuhvata širok spektar žanrova, od poezije do putopisa i drama. Ipak, njegova poezija, posebno zbirka "Otkrovenje", ističe se kao jedno od najznačajnijih dela srpske književnosti između dva svetska rata.

Njegov roman "Dan šesti" ističe se kao impresivan prikaz događaja Prvog svetskog rata, oplemenjen dramatičnom naracijom i fantastičnim elementima ,koji ga čine nezaobilaznim štivom u evropskoj književnosti. Od ostalih dela, u sam vrh književnosti uvršteni su i roman "Burleska gospodina Peruna boga groma", lirska proza "Ljudi govore", putopis "Afrika" i drama "Sibinjanke".

Spomen-muzej Petrovića

Iako je Spomen-muzej Petrovića u Beogradu dočekao svoje prve posetioce 1975. godine, njegova sudbina brzo se promenila zbog nedostatka finansijske podrške i loših mikroklimatskih uslova. Nažalost, samo 11 godina kasnije morao je zatvoriti svoja vrata za javnost. Ipak, nasleđe Rastka Petrovića i Nadežde Petrović živi dalje kroz kolekcije Narodnog muzeja u Beogradu, čuvajući sećanje na njih kao izuzetne stvaraoce.

Muzej je postao deo Narodnog muzeja 1975. godine zahvaljujući plemenitom daru Ljubice Luković, sestre Nadežde i Rastka Petrovića. Ljubica je Muzeju ostavila svoju imovinu, uključujući porodičnu kuću u kojoj je Spomen-muzej otvoren. Osim dela Nadežde Petrović, Ljubica je ostavila i dragocenu kolekciju slika iz Rastkove zbirke, kao i predmete iz različitih kultura koje je on prikupljao. Legat obuhvata i rukopise, crteže, biblioteku, fotografije i uspomene iz života ovih umetnika.

Najznačajniji deo legata čine 30 dela Nadežde Petrović i sedam akvarela Rastka Petrovića, zajedno sa radovima drugih poznatih umetnika. Među delima Nadežde Petrović su Bavarac, Betovenova maska, Kaluđer, Šljivik u Resniku, Mod Alan, kao i sedam akvarela Rastka Petrovića, Bekstvo u Egipat, Predeo iz džungle, Orijentalna igračica. Izdvajaju se i dela predvodnika istorijskih avangardi: bakropis Pabla Pikasa Žena sa knjigom, crtež Amedea Modiljanija Ženski akt, crtež Žana Koktoa Skica, slika Moiza Kislinga Poluakt devojke, grafika Žorža Ruoa Glava Ibija, akvarel Ogista Rodena Ženski akt, crtež Maksa Ernsta Prvi značajan razgovor sa Himerom itd. Celokupan umetnički materijal, od ukupno 64 dela, čuva s u okviru postojećih zbirki Narodnog muzeja.

Nažalost, zbog veoma loših uslova u samoj zgradi, Spomen-muzej je veoma kratko bio otvoren za publiku, do 1986. godine. Fotodokumentarni i studijski materijal, rukopisna i knjižna građa iz zaostavštine Rastka Petrovića, čuvaju se trenutno u Dokumentacionom centru Narodnog muzeja u Beogradu. Priprema se temeljna obnova ovog zdanja u Profesorskoj koloniji.

Rastko Petrović napustio je ovaj svet 15. avgusta 1949. u Vašingtonu, ostavljajući iza sebe trajan pečat u srpskoj književnosti i istoriji.